Ισραήλ

Το κράτος του Ισραήλ (Εβραϊκά: מדינת ישראל Medinat Yisrael, Αραβικά: دولة اسرائيل Daulat Isra'il) είναι κράτος της Μ. Ανατολής.
Χατίκβα (Hatikvah, Η Ελπίδα) είναι το όνομα του εθνικού ύμνου του Ισραήλ. Ήταν ήδη από το 1907 ο «εθνικός ύμνος» του σιωνιστικού κινήματος. Το κείμενο έγραψε ο Naphtali Herz Imber (1856–1909). Η μελωδία βασίζεται σε ένα λαϊκό μουσικό μοτίβο της Βοημίας που χρησιμοποίησε ο Bedřich Smetana το 1874 στο συμφωνικό του ποίημα Μολδάβας (Die Moldau).

Ιστορία
Μετά τη λήξη του Β' Παγκοσμίου Πολέμου το σιωνιστικό κίνημα (που είχε ιδρυθεί το 1897με σκοπό την ίδρυση του Ισραήλ), απαίτησε την δημιουργία ενός ανεξάρτητου εβραϊκού κράτους, ενώ ανέλαβε την παράνομη μετανάστευση των Εβραίων στην Παλαιστίνη, την οποία προσπαθούσαν να σταματήσουν οι Βρετανοί.
Το 1947, ο ΟΗΕ ανέλαβε τον έλεγχο της Παλαιστίνης, και στις 29 Νοεμβρίου παρουσιάζει ένα σχέδιο για την διαίρεση της Παλαιστίνης σε ένα ισραηλινό και ένα αραβικό κράτος, και την μετατροπή της Ιερουσαλήμ σε διεθνή πόλη εκτός συνόρων. Σύμφωνα με αυτήν την απόφαση η παλιά πόλη της Ιερουσαλήμ, καθώς και η δυτική όχθη του Ιορδάνη, τέθηκε υπό τον έλεγχο της Ιορδανίας, ενώ η νέα πόλη ελέγχθηκε από τους Ισραηλινούς. Οι άραβες άρχισαν βίαιες διαμαρτυρίες κατά των Εβραίων, την στιγμή που στην περιοχή κατοικούσαν 590,000 Εβραίοι και 1,320,000 Άραβες.
Στις 14 Μαΐου 1948, το ανώτατο εβραϊκό συμβούλιο ανακήρυξε την δημιουργία του Ισραήλ, και όρκισε πρόεδρο τον Chaim Weizmann και πρωθυπουργό τον σιωνιστή ηγέτη, David Ben Gurion. Παράλληλα, ένας μυστικός Ισραηλινός στρατός, ο Χάγκανα, που σχηματίστηκε στα χρόνια μετά το Ολοκαύτωμα παρουσιάζεται πλέον ως ο τακτικός στρατός του κράτους του Ισραήλ. Ο Χάγκανα ήταν εξοπλισμένος με όπλα τελευταίας τεχνολογίας προερχόμενα από Αγγλία και Αμερική.


Αμέσως μετά την απόφαση των Ηνωμένων Εθνών ξέσπασαν συγκρούσεις ανάμεσα στους Άραβες, που απέρριψαν το σχέδιο, και τους Ισραηλινούς. Στις 15 Μαΐου αμέσως μετά την απόφαση της ανεξαρτησίας, άρχισε ο Αραβοϊσραηλινός πόλεμος του 1948, που θα ακολουθούνταν από πολλές ακόμα συγκρούσεις που συνεχίζονται μέχρι και τις μέρες μας. Κύριες στιγμές της Αραβοϊσραηλινής σύγκρουσης ήταν ο πόλεμος των Έξι Ημερών του 1967, ο πόλεμος του Γιομ Κιππούρ του 1973. Από τις 19 Νοεμβρίου του 1977, ο πρωθυπουργός της Αιγύπτου Ανουάρ Σαντάτ, ξεκινά ειρηνευτικές διαπραγματεύσεις μαζί με το Ισραήλ στην Ιερουσαλήμ, με αποτέλεσμα στις 26 Μαρτίου του 1979, να υπογραφθεί στο Camp David, συμφωνία που όριζε πως το Ισραήλ δεχόταν να αποσυρθεί από το Σινά και ύστερα από την Λωρίδα της Γάζας και τη Δυτική όχθη.
Στη συνέχεια ακολούθησαν ο πόλεμος του Λιβάνου το 1982 καθώς και η Ιντιφάντα, συνεχιζόμενη ένοπλη εξέγερση των Παλαιστινίων του Ισραήλ που ξεκίνησε το 1987. Οι διαφορές Αράβων και Ισραηλινών φάνηκαν να διευθετούνται προσωρινά με τις Συνθήκες του Όσλο του 1994, που προέβλεπαν τη δημιουργία της Παλαιστινιακής Αρχής, ξεχωριστού κράτους των Παλαιστινίων, χωρίς ωστόσο οι συγκρούσεις να σταματήσουν. Το Ισραήλ είναι μέλος του ΟΗΕ από το 1949.

Γεωγραφία
Το Ισραήλ ανατολικά συνορεύει με τη Συρία και την Ιορδανία. Βόρεια έχει το Λίβανο, νότια τη χερσόνησο του Σινά και δυτικά βρέχεται από τη Μεσόγειο θάλασσα. Η έκτασή του είναι 20.770 km2 και ο πληθυσμός του είναι 7.150.000 κάτοικοι (εκτίμηση 2007). Νόμισμα έχει το σέκελ.
Το Ισραήλ είναι, γενικά, πεδινή χώρα. Έχει πολλές και εύφορες πεδιάδες, κυριότερα στο βόρειο μέρος που ονομάζεται Γαλιλαία. Η Εσδραηλών, στη Σαμάρεια είναι κυριολεκτικά ο σιτοβολώνας του Ισραήλ. Τα βουνά της χώρας είναι ο Κάρμηλος, το Θαβώρ και τα όρη της Σαμάρειας και Νεγκέβ.
Το Ισραήλ έχει μόνο έναν ποταμό, τον Ιορδάνη, που τα νερά του αρδεύουν σχεδόν όλη την Παλαιστίνη. Πηγάζει από τον Αντιλίβανο, περνάει από τις λίμνες Σαμαχωνίτιδα και Τιβεριάδα και χύνεται στη Νεκρή Θάλασσα, που το όνομά της το πήρε λόγω της έλλειψης υδρόβιας ζωής, γεγονός που οφείλεται στην υψηλή περιεκτικότητα των νερών της σε αλάτι και πίσσα. Βρίσκεται 394 μ. χαμηλότερα από τη στάθμη της θάλασσας και το βάθος της φτάνει τα 400 μέτρα.

Κλίμα
Το κλίμα του Ισραήλ είναι μεσογειακό κοντά στη θάλασσα, αλλά στο εσωτερικό γίνεται ξηρό, καθώς οι βροχές είναι σπάνιες και ανατολικά του Ιορδάνη υπάρχει έρημος.
Το καυτό καλοκαίρι και οι λίγες βροχές κάνουν σχεδόν αδύνατη την καλλιέργεια χωρίς άρδευση. Σήμερα υπάρχουν πηγάδια που χρησιμοποιούν τα υπόγεια νερά και έτσι ξερές εκτάσεις μεταβάλλονται σε καλλιεργήσιμες. Καλλιεργούνται πολύ τα εσπεριδοειδή, δημητριακά, μπανάνες κ.ά.

Οικονομία
Η κτηνοτροφία, που παλιά ήταν υπόθεση νομάδων, αναπτύχθηκε και γίνεται σήμερα με σύγχρονα επιστημονικά μέσα. Ιδιαίτερη ανάπτυξη έχει η εκτροφή πουλερικών, γίνεται μάλιστα και εξαγωγή αυγών.
Το Ισραήλ εξάγει κυρίως εσπεριδοειδή, ιατροφαρμακευτικά είδη, στρατιωτική τεχνολογία και κατεργασμένα διαμάντια, ενώ κάνει εισαγωγές σε δημητριακά, ζάχαρη, καύσιμα και βιομηχανικά είδη. Ορυκτός πλούτος δεν υπάρχει αξιόλογος εκτός από ορυχεία χαλκού. Τελευταία άρχισαν να λειτουργούν διάφορες βιομηχανικές μονάδες και σήμερα το Ισραήλ έχει βιομηχανία.

Ναυτιλία
Τα κυριότερα λιμάνια του Ισραήλ είναι: η Χάιφα, το Τελ Αβίβ και η Αστόντ. Το 1974 ο εμπορικός στόλος του Ισραήλ αριθμούσε 72 πλοία συνολικής χωρητικότητας 619.910 κ.ο.χ. κατέχοντας την 39η παγκόσμια θέση.

Δημογραφικά
Πρωτεύουσα του Ισραήλ είναι η Ιερουσαλήμ. Παλιότερα πρωτεύουσα ήταν το Τελ Αβίβ (400.000 κάτ.). Η Γιάφα-Τελ Αβίβ είναι διπλή πόλη: Η παλιά πόλη Ιόππη (Γιάφα) έχει ενωθεί με τη σύγχρονη πόλη, το Τελ Αβίβ. Η Χάιφα είναι σημαντικό λιμάνι, καθώς εκεί καταλήγουν αγωγοί που μεταφέρουν πετρέλαιο από το εσωτερικό του Περσικού κόλπου. Στη Χάιφα έρχονται πετρελαιοφόρα από όλο τον κόσμο και φορτώνουν αργό πετρέλαιο.
Επίσης στο Ισραήλ υπάρχουν και πολλές άλλες μικρότερες πόλεις, που είναι όμως γνωστές, γιατί αναφέρονται στην Παλαιά Διαθήκη και στην Καινή Διαθήκη. Τέτοιες είναι η Ναζαρέτ, η Κανά και άλλες πόλεις, όπως η Ιεριχώ, η Χεβρώνα, η Βηρ-Σεβαέ κλπ.

Πολιτικά
Αρχηγός Κράτους είναι ο Πρόεδρος, ο οποίος εκλέγεται από το Κοινοβούλιο (Κνεσέτ), το οποίο απαρτίζεται από 120 μέλη.

Προεδρικές εκλογές 2007
Πρόεδρος της χώρας ανέλαβε ο Σιμόν Πέρες, για επταετή θητεία, στις 16 Ιουλίου του 2007.

Εκλογές 2009
Οι τελευταίες βουλευτικές εκλογές διεξήχθησαν στις 10 Φεβρουαρίου του 2009. Οι εκλογές αυτές διενεργήθηκαν πρόωρα εξαιτίας της παραίτησης του πρωθυπουργού Εχούντ Ολμέρτ από την ηγεσία του κόμματος Καντίμα και της αποτυχίας της διαδόχου του, Τζίπι Λίβνι να σχηματίσει κυβέρνηση συνασπισμού. Εάν έμενε ο Ολμέρτ στην εξουσία ή αν κατάφερνε να σχηματίσει η Λίβνι κυβέρνηση συνασπισμού, οι εκλογές θα διενεργούνταν προγραμματισμένα το 2010.Ο Ολμέρτ παρέμεινε πρωθυπουργός μιας υπηρεσιακής κυβέρνησης. Διαψεύδοντας τις προβλέψεις, το Καντίμα της Λίβνι επικράτησε του δεξιού Λικούντ του πρώην πρωθυπουργού Μπενιαμίν Νετανιάχου με οριακή διαφορά μίας έδρας στην Κνεσέτ. Ειδικότερα, το κόμμα Καντίμα πήρε είκοσι οκτώ έδρες έναντι είκοσι επτά για το Λικούντ. Αμφότεροι η Λίβνι και ο Νετανιάχου διακήρυξαν την εκλογική τους νίκη. Η Δεξιά κέρδισε συνολικά 65 έδρες στην Κνεσέτ έναντι 55 για την Κεντροαριστερά. Η πρόεδρος του Καντίμα ζήτησε από τον αντίπαλό της να συμπράξει με το κόμμα της για το σχηματισμό μιας κυβέρνησης ενότητας. Οι Ευρωπαίοι πολιτικοί με δηλώσεις τους εξέφρασαν την υποστήριξή τους προς τη Λίβνι συγκεκαλυμμένα. Στις 20 Φεβρουαρίου ο πρόεδρος Σιμόν Πέρες ανακοίνωσε ότι θα αναθέσει εντολή σχηματισμού κυβέρνησης στον ηγέτη της Δεξιάς, Μπενιαμίν Νετανιάχου. H Λίβνι κατέστησε σαφές ότι δε θα λάμβανε μέρος σε μια κυβέρνηση του Νετανιάχου. Τελικά ο Νετανιάχου συμφώνησε με τους Εργατικούς και άλλα κόμματα και σχημάτισε κυβέρνηση συνασπισμού, η οποία ορκίστηκε στις 31 Μαρτίου του 2009.

Πρωτεύουσα: Ιερουσαλήμ
Πληθυσμός: 747.600 το 2007
Επίσημες γλώσσες: Εβραϊκά, Αραβικά
Πολίτευμα: Κοινοβουλευτική Δημοκρατία
Πρόεδρος: Σιμόν Πέρες
Πρωθυπουργός: Μπενιαμίν Νετανιάχου
Ανεξαρτησία-Ίδρυση: 14 Μαΐου 1948
Έκταση: 22.072 Km2
Σύνορα: 1.017 χλμ.
Ακτογραμμή: 273 χλμ.
Πληθυσμός: 5.548.523 (324 κατ./Km2)
Εκτίμηση: 7.233.701 - συμπεριλαμβανομένων και 187.000 περίπου Ισραηλινών εποίκων στη Δυτική Όχθη, περίπου 20.000 στα υψώματα του Γκολάν και λιγότερων από 177.000 στην ανατολική Ιερουσαλήμ (εκτ. 2009)
Νόμισμα: Νέο ισραηλινό σέκελ (ILS)
Ολικό Ακαθάριστο Εθνικό Προϊόν: $188,936 δισ.
Κατά κεφαλή εισόδημα: $27.146
Κωδικός τηφωνικής κλήσης: +972
Internet TLD: .il



HaTikva «Η ελπίδα» (The hope)

כל עוד בלבב פנימה (Kol od balevav penima) (As long as in the heart within,) (Όσο μέσα στην καρδιά)
נפש יהודי הומיה, (Nefesh yechudi omiah) (A jewish soul still yearns,) (κατοικεί μια εβραϊκή ψυχή,)
ולפאתי מזרח קדימה (Ulfatey misrach kadima) (And towards the end of the East) (και προς τα ανατολικά, μπροστά,)
עין לציון צופיה - (Ayin letsion tsofiah) (An eye still watches toward Zion) (ένα μάτι προς τη Σιών κοιτάει.)

עוד לא אבדה תקותנו (Od lo avda tikvatenu) (Our hope is not yet lost,) (Τόσο δεν θα χαθεί η ελπίδα μας,)
התקוה בת שנות אלפים (Hatikva bat shnot alpayim) (The hope of two thousand years,) (η ελπίδα, δυο χιλιετηρίδων:)
להיות עם חופשי בארצנו (Leyiot am chofshi beartsenu) (To be a free nation in our own land,) (Να είμαστε ελεύθερος λαός, στη χώρα μας,)

ארץ ציון וירושלים (Erets tsion virushalayim) (The land of Zion and Jerusalem) (στη χώρα Σιών και στην Ιερουσαλήμ!)

Έβεν - Έζερ: «Επιχείρηση Έξοδος»

Το ιστορικό
Η Οργάνωση «Έβεν - Έζερ» είναι μια χριστιανική διακονία για τη μετανάστευση (aliyah) Εβραίων στο Ισραήλ. Ιδρύθηκε το 1991 στο Bourmeouth της Αγγλίας, από τον Gustav Scheller, που ανταποκρίθηκε στο κάλεσμα του Θεού να βοηθήσει τους Εβραίους να επιστρέψουν στην πατρίδα τους, σε εκπλήρωση των Βιβλικών προφητειών. Η διακονία αυτή γεννήθηκε ακριβώς στις μέρες που άρχισε ο πόλεμος του Κόλπου το 1991, κατά τη διάρκεια ενός διεθνούς Συνεδρίου προσευχής που έλαβε χώρα, όπως κάθε χρόνο, στην Ιερουσαλήμ και στο οποίο συμμετείχαν 120 Χριστιανοί απ’ όλον τον κόσμο, για την επάνοδο στο Ισραήλ των διασκορπισμένων Εβραίων, που αναφέρεται στις προφητείες της Γραφής σαν μια δεύτερη Έξοδος. Χωρίς να το γνωρίζουν μπήκαν σε μια θαυμαστή περιπέτεια, που ποτέ δε την είχαν φανταστεί και σε μια πορεία γεγονότων που τελικά οδηγούν προφητικά σε καιρούς των έσχατων ημερών και στην Έλευση του Μεσσία.
Θα έλεγε κανείς, πως ο Gustav Scheller κλήθηκε κάπως αργά για τη ζωή του σε μια ολοκληρωτική διακονία για τη βασιλεία του Θεού. Κι όμως, μέσα σ’ αυτή τη σχετικά μικρή χρονική περίοδο, πέτυχε περισσότερα από ό,τι πολλοί άλλοι θα μπορούσαν να κάνουν σε μια μακρόχρονη ζωή διακονίας. Επαγγελματικά ήταν ένας πολύ πετυχημένος επιχειρηματίας. Όταν ο Κύριος τον κάλεσε να ιδρύσει και να διευθύνει την Οργάνωση «Έβεν Έζερ», χρησιμοποίησε όλες του τις ικανότητες και τις γνώσεις, αλλά δε βασίστηκε σ’ αυτά. Βασίστηκε στην οδηγία του Κυρίου και δόθηκε με αφοσίωση στην υπηρεσία του λαού του Θεού, που είχε μάθει να τον αγαπάει καθώς μελετούσε στη Γραφή τον προφητικό λόγο του Θεού. Είναι γεγονός ότι ο Gustav και η γυναίκα του η Elsa, ανταποκρίθηκαν με απόλυτη υπακοή στην κλήση του Θεού και διέθεσαν ολοκληρωτικά τον εαυτό τους για το έργο του Έβεν Έζερ, που έγινε μια από τις πιο σημαντικές και ταχύτατες σε αύξηση χριστιανικές διακονίες.
Ο Gustav Scheller, ο ιδρυτής του «Έβεν Έζερ», πέρασε στις 18 Φεβρουαρίου 2000 στην παρουσία του Κυρίου του. Μαζί του γύρισε και η σελίδα μιας αξιοθαύμαστης κι ασυνήθιστα εντυπωσιακής πρωτοποριακής περιόδου και η οργάνωση «Έβεν Έζερ» μπήκε σε μια καινούργια φάση. Ο ζήλος και η αφοσίωση του Scheller είναι ένα παράδειγμα γι όλους όσους εργάζονται στον «Έβεν Έζερ», που τώρα, χωρίς αυτόν, βρίσκονται μπροστά στην πρόκληση της συνέχισης του έργου αυτού.

Σκοπός και λειτουργία
Η ονομασία «Έβεν-Έζερ» βασίστηκε πάνω στο εδάφιο Α' Σαμουήλ 7:12 και θα πει «λίθος βοήθειας». Πάνω σ’ αυτό, σαν βασική ιδέα, στηρίζεται η ίδρυση και η λειτουργία της διακονίας αυτής. Χριστιανοί από όλον τον κόσμο που έχουν κατανοήσει τα σχέδια του Θεού μέσα από τη Βίβλο, υποστηρίζουν το έργο αυτό, ώστε να μπορεί να πραγματοποιήσει το σκοπό του.
Ο κυριότερος στόχος αυτού του έργου είναι, σαν πρώτο βήμα, να ενημερώνονται οι Εβραίοι σχετικά με τις προφητείες και τα γεγονότα που υπαγορεύουν την επιστροφή τους στη βιβλική πατρίδα τους, τη γη Ισραήλ. Αυτό γίνεται ή σε ειδικές συναθροίσεις ή το συνηθέστερο, με επισκέψεις στα σπίτια τους. Για το σκοπό αυτό χρειάζεται να διανυθούν χιλιάδες χιλιόμετρα, μέχρι να εντοπιστούν όλοι στις διάφορες χώρες που είναι διασκορπισμένοι και κυρίως στις χώρες της πρώην Σοβιετικής Ένωσης, μέχρι και τα πιο απόμακρα μέρη της Σιβηρίας. Πολλές φορές χρειάζεται μια ιδιαίτερη οδηγία από τον Κύριο για να μπορέσουν να εντοπιστούν, επειδή πολλοί από αυτούς ζουν σε περιοχές που τους είναι ασφαλέστερο να το κρύβουν ότι είναι Εβραίοι. Στα μέρη όπου ζουν μέσα σε μεγάλη στέρηση, τους μοιράζεται και ανθρωπιστική βοήθεια με τρόφιμα και άλλα είδη, σαν μια ορατή έκφραση της αγάπης του Θεού γι’ αυτούς.
Το επόμενο βήμα περιλαμβάνει πρακτική βοήθεια για να προμηθευτούν και να τακτοποιηθούν όλα τα χαρτιά και οι βίζες που χρειάζονται για να μεταναστεύσουν στο Ισραήλ. Για να επιτευχθεί αυτό, ιδιαίτερα στις χώρες όπου υπάρχουν μεγάλες δυσκολίες, απαιτούνται ταξίδια στις πόλεις όπου βρίσκονται οι πρεσβείες και τα προξενεία, συχνά περισσότερο από μια φορά σε κάθε περίπτωση και βεβαίως τα ανάλογα χρήματα στις πιο πολλές περιπτώσεις.
Τέλος ακολουθεί η μεταφορά τους, μαζί με όσες αποσκευές μπορούν να πάρουν, είτε σε κάποιο αεροδρόμιο, είτε, όπως συμβαίνει με αυτούς που φεύγουν από την Ουκρανία, σε λιμάνι για να φύγουν με καράβι. Πολλές φορές η μεταφορά αυτή συμπεριλαμβάνει κι άλλες ιδιαίτερες δυσκολίες, όπως όταν πρόκειται για άτομα ηλικιωμένα, άρρωστα η ανάπηρα. Θα μπορούσαν να εξιστορηθούν πάρα πολλά για τα όσα έχουν πραγματοποιηθεί, για το τις συνθήκες έχουν αντιμετωπιστεί και για τα εμπόδια που έχουν ξεπεραστεί όλα αυτά τα χρόνια, ιδιαίτερα στις χώρες της πρώην Σοβιετικής Ένωσης, όπου βρήκε και βοήθησε πάνω από 120.000 Εβραίους, που ήταν διασκορπισμένοι στα πιο μακρινά σημεία της απέραντης αυτής χώρας, να επιστρέψουν στο Ισραήλ.

Βοήθεια στα «πρώτα βήματά» τους στη Γη της Επαγγελίας
Ο Θεός δοξάζεται όχι μόνο με τη συγκέντρωση των Εβραίων στη γη του Ισραήλ, αλλά και με τη φυσική και πνευματική τους αποκατάσταση μόλις επιστρέφουν. Συνεπώς, χρειάζονται πρακτική βοήθεια για να ξαναχτίσουν και να στερεώσουν τη ζωή τους στη χώρα αυτή.
Όταν φτάνουν στο Ισραήλ, τους αναλαμβάνουν κρατικές υπηρεσίες με σκοπό την ενσωμάτωσή τους στο εκεί κοινωνικό περιβάλλον. Αυτό περιλαμβάνει οικονομική υποστήριξη για ένα τουλάχιστον χρόνο, παιδικούς σταθμούς για τα μικρά παιδιά κι εκμάθηση της εβραϊκής γλώσσας. Υπάρχουν ειδικά προγράμματα που προσπαθούν να καλύψουν τις ανάγκες και τις ελλείψεις των olim (δηλαδή των Εβραίων που επαναπατρίζονται).
Η διακονία του Έβεν Έζερ μπορεί να τους βοηθήσει να κάνουν τα «πρώτα βήματά» τους για να ξεκινήσουν τη νέα τους ζωή στο Ισραήλ. Πράγματι, προσφέρει τέτοια βοήθεια, όταν φτάνουν, όπως μια πρώτη στέγαση, και τους δίνει συμβουλές σχετικά με τη μόνιμη κατοικία, την εργασία και την ιατρική ασφάλεια.

Παρηγορείτε, παρηγορείτε το λαό Μου!
Οι σύνδεσμοι της Οργάνωσης στην Ιερουσαλήμ λαμβάνουν πολλές εκκλήσεις για βοήθεια από olim, ιδιαίτερα από αυτούς που η διακονία του «Έβεν Έζερ» βοήθησε να επιστρέψουν στο Ισραήλ. Τους προσφέρουμε ενθάρρυνση και συμβουλευτική, όχι μόνο βοηθώντας τους να υπερνικήσουν τα εμπόδια που παρουσιάζονται κατά την εγκατάστασή τους στη χώρα, αλλά και δείχνοντάς τους την αιώνια αγάπη που ο Θεός έχει για το λαό Του.
Παρόλο που το κράτος του Ισραήλ χορηγεί στους olim μια αρχική οικονομική υποστήριξη και πολιτισμική/κοινωνική βοήθεια, συχνά χρειάζεται μια προσωπική επαφή όταν παρουσιάζονται οι δυσκολίες. Η Οργάνωση «Έβεν Έζερ» επισκέπτεται τους νέους μετανάστες, βοηθάει στην επίλυση των προβλημάτων τους και κάνει αναφορές σε κοινωφελείς οργανισμούς και ιδρύματα. Δίδεται επίσης βοήθεια και σε επείγουσες καταστάσεις.
Ένα άλλο, πολύ σημαντικό σημείο, είναι ότι η Οργάνωση «Έβεν Έζερ» διδάσκει σε Ιουδαίους και Χριστιανούς τα σχέδια του Θεού για το λαό Ισραήλ, όπως αυτά φανερώνονται στη Γραφή και με ποιον τρόπο εμείς οι Χριστιανοί, ως το κλαδί της αγριελιάς που μπολιάστηκε στο ήμερο ελιόδεντρο (Ρωμαίους, κεφ.11), μπορούμε να βοηθήσουμε στην εκπλήρωση των σχετικών προφητειών. Περισσότερες από 700 περικοπές αναφέρονται στην επιστροφή του λαού Ισραήλ στη γη που τους υποσχέθηκε ο Θεός, κι αφού αυτό είναι ζήτημα τόσο μεγάλης σημασίας για το Θεό, είναι επόμενο ότι θα πρέπει να γίνει και για μας σημαντικό. Για το σκοπό αυτό γίνονται ομιλίες σε εκκλησίες όλων των ομολογιών που αναγνωρίζουν στο πρόσωπο του Ιησού Χριστού τον μοναδικό Σωτήρα.

Επιστροφή από τη γη του Βορρά
«Ω! Ω! Φεύγετε από τη γη του βορρά, λέει ο Κύριος. Επειδή, σας διασκόρπισα στους τέσσερις ανέμους του ουρανού, λέει ο Κύριος» (Ζαχαρίας 2:6).
Σήμερα η Οργάνωση «Έβεν Έζερ» δραστηριοποιείται στη Ρωσία και σε όλες τις χώρες της πρώην Σοβιετικής Ένωσης, όπου λειτουργούν πάνω από 25 γραφεία με 350 περίπου συνεργάτες. Το μεγαλύτερο μέρος του έργου πραγματοποιείται από εθελοντές που προσφέρουν το χρόνο και τις ικανότητές τους και πάνε με δικά τους έξοδα στον τόπο που θα εργαστούν, είτε στην Ευρώπη, είτε στην Άπω Ανατολή, είτε στη Σιβηρία. Με τον τρόπο αυτό τα έξοδα της Οργάνωσης περιορίζονται και τα χρήματα που συγκεντρώνει από τις προσφορές διατίθενται για τον ουσιαστικό σκοπό: τη μεταφορά του λαού του Θεού στη χώρα του.

Επιστροφή από τη Δύση
Η διακονία του «Έβεν Έζερ» επεκτείνεται και σε άλλα μέρη του κόσμου, καθώς καινούργιοι «δρόμοι» επιστροφής (aliyah) ανοίγονται σύμφωνα με τον Ιεζεκιήλ 36:24 όπου ο Κύριος υπόσχεται να συγκεντρώσει τον Εβραϊκό λαό από «όλες τις χώρες» και να τους επαναφέρει στη χώρα τους.
Τα λόγια των προφητών εκπληρώνονται καθώς βλέπουμε τους Εβραίους να επιστρέφουν στο Ισραήλ. Μέχρι σήμερα η Οργάνωση έχει βοηθήσει πάνω από 70.000 Εβραίους να πραγματοποιήσουν την επιστροφή (aliyah) τους στο Ισραήλ. Και όλα αυτά μόνο με τη χάρη του Θεού και για τη δική Του δόξα.

Επιστροφή από το Νότο
Στον Ησαΐα 43:5-6, ο Κύριος λέει ότι θα φέρει τους γιους Του και τις θυγατέρες Του πίσω στο Ισραήλ από την ανατολή, τη δύση, το βορρά και το νότο. Σχετικά με το νότο, λέει: «Θα πω... προς τον νότο: Μη εμποδίζεις, Φέρε τους γιους μου από μακριά και τις θυγατέρες μου από τα άκρα της γης» (Ησαΐας 43:6). Στις μέρες αυτές, φαίνεται ότι ο νότος ανταποκρίνεται στην εντολή Του, ιδιαίτερα το κράτος της Ν. Αφρικής.
Η Jewish Agency ανακοίνωσε ότι το 2008 η μεγαλύτερη αύξηση των olim (νέων μεταναστών) συμπεριλάμβανε 350 Εβραίους από τη Ν. Αφρική, σε σύγκριση με τους 178 του προηγούμενου έτους. Προς το τέλος του Δεκεμβρίου, ένα αεροπλάνο με 80 Εβραίους μετανάστες προσγειώθηκε στο Διεθνές Αεροδρόμιο Ben-Gurion του Ισραήλ, μια επιχείρηση που εν μέρει υποστήριξε οικονομικά η Οργάνωση του Έβεν Έζερ. Έχουν προγραμματιστεί και άλλες πτήσεις μεταναστών από τη Ν. Αφρική για το 2009.

Πόσο μεγάλος είναι ο Θεός μας
«Δεν θα σιωπήσω για τη Σιών, και δεν θα ησυχάσω για την Ιερουσαλήμ, μέχρις ότου η δικαιοσύνη της βγει σαν λάμψη και η σωτηρία της σαν λαμπάδα που καίγεται... Επάνω στα τείχη σου, Ιερουσαλήμ, κατέστησα φύλακες, που ποτέ δεν θα σιωπούν, ούτε ημέρα ούτε νύχτα. Όσοι ανακαλείτε τον Κύριο, μη φυλάγετε σιωπή. Και μη δίνετε σ’ αυτόν ανάπαυση, μέχρις ότου κάνει την Ιερουσαλήμ αίνεση επάνω στη γη... Περάστε, περάστε διαμέσου των πυλών, ετοιμάστε τον δρόμο του λαού, επισκευάστε, επισκευάστε τον δρόμο, πετάξτε έξω τις πέτρες, υψώστε σημαία προς τους λαούς. Να, ο Κύριος διακήρυξε μέχρι τα άκρα της γης: Πείτε στη θυγατέρα Σιών: Να, ο Σωτήρας σου έρχεται, να, ο μισθός του είναι μαζί του και το έργο του μπροστά του» (Ησαΐας 62:1, 6-7, 10-11).
Ποιοι είναι αυτοί οι φύλακες; Ο προφήτης Ιερεμίας αναφέρεται στο ίδιο θέμα:
«Επειδή θα υπάρχει ημέρα, κατά την οποία οι φύλακες επάνω στο βουνό Εφραΐμ θα φωνάζουν: Σηκωθείτε και ας ανεβούμε στη Σιών στον Κύριο τον Θεό μας. Επειδή, έτσι λέει ο Κύριος: Ψάλτε με αγαλλίαση για τον Ιακώβ, αλαλάξτε για το κεφάλι των εθνών. Κηρύξτε, αινέστε και πείτε: Σώσε, Κύριε, τον λαό σου, το υπόλοιπο του Ισραήλ» (Ιερεμίας 31:6-7).
Στο εβραϊκό κείμενο, η λέξη για φύλακες είναι notzrim, που δυστυχώς σήμερα στα αγγλικά μεταφράζεται σαν «Χριστιανοί»! Τώρα, βέβαια, ο Ιερεμίας δεν ήξερε τίποτα για τους Χριστιανούς. Μόνον αιώνες αργότερα στην Αντιόχεια, οι πιστοί ονομάστηκαν για πρώτη φορά Χριστιανοί. Όμως ο Θεός έβαλε αυτήν την συγκεκριμένη λέξη, notzrim, στο κείμενο του Ιερεμία.
Επειδή ο Θεός ήξερε ότι μια ημέρα, θα υπήρχε ένα πλήθος ανθρώπων από όλον τον κόσμο, που θα είχαν γεννηθεί από επάνω, άνθρωποι που θα Τον αγαπούσαν, θα Τον αναζητούσαν, θα ήθελαν να καταλάβουν και να υπακούσουν στο λόγο Του, και να Τον δοξάσουν. Και ήξερε ότι πολλοί από αυτούς θα ήταν Εθνικοί που θα αγαπούσαν τον Ισραήλ και τον εβραϊκό λαό. Μαζί, Εβραίοι και Εθνικοί notzrim ή shomrim (η λέξη για «φύλακες», που απαντάται στον Ησαΐα 62:6) θα στέκονταν στο χάσμα για τον Ισραήλ και θα τους προειδοποιούσαν για κάθε κίνδυνο που θα πλησίαζε. Θα στέκονταν πάνω στα τείχη της Ιερουσαλήμ και με προσευχή θα τους φύλαγαν και θα ζητούσαν την ευημερία τους και την προστασία από τους εχθρούς τους. Καθώς θα στέκονταν με το Ισραήλ, αυτοί οι notzrim/shomrim θα μεσίτευαν για την επιστροφή τους στη χαρά που τους έδωσε ο Θεός και για τη σωτηρία τους σαν έθνος.
Οι Γραφές είναι πολύ ξεκάθαρες στο ότι αυτοί οι φύλακες θα προσεύχονται με αυτόν τον τρόπο και θα «πετάξουν έξω τις πέτρες» (Ησαΐας 62:10) των εμποδίων. Στον Ιερεμία 31:7, ο Κύριος τους λέει ακόμα ειδικά τι να προσεύχονται: «Σώσε, Κύριε, τον λαό σου, το υπόλοιπο του Ισραήλ»! Και ο Θεός απαντάει!
Επειδή ο λαός του Ισραήλ επιστρέφει και θα συνεχίζει να επιστρέφει στη χώρα του και στον Θεό του: «Να, εγώ θα τους φέρω από τη γη του βορρά, και θα τους συγκεντρώσω από τα έσχατα της γης, και μαζί τους τον τυφλό και τον χωλό, την έγκυο κι εκείνη που γεννάει ταυτόχρονα. Μεγάλο συνάθροισμα θα επιστρέψει εδώ. Θα έρθουν με κλαυθμό και θα τους επαναφέρω με δεήσεις» (Ιερεμίας 31:8-9α).

Ο Θεός υπόσχεται ότι θα συγκεντρώσει τον εβραϊκό λαό από όλα τα έθνη:
«...Τότε, ο Κύριος ο Θεός σου θα σε επαναφέρει από την αιχμαλωσία, και θα σε ευσπλαχνιστεί και θα σε συγκεντρώσει ξανά από όλα τα μέρη, όπου ο Κύριος ο Θεός σου σε διασκόρπισε. Κι αν η διασπορά σου είναι στα έσχατα του ουρανού, και από εκεί θα σε συνάξει ο Κύριος ο Θεός σου, και από εκεί θα σε πάρει. Και ο Κύριος ο θεός σου θα σε φέρει μέσα στη γη, που οι πατέρες σου κληρονόμησαν, και θα την κληρονομήσεις. Και θα σε αγαθοποιήσει και θα σε πολλαπλασιάσει περισσότερο από τους πατέρες σου. Και ο Κύριος ο Θεός σου θα κάνει περιτομή στην καρδιά σου, και στην καρδιά του σπέρματός σου, για να αγαπάς τον Κύριο τον Θεό σου με ολόκληρη την καρδιά σου, και με ολόκληρη την ψυχή σου, για να ζεις» (Δευτερονόμιο 30:3-6).
«Έτσι λέει ο Κύριος ο Θεός: Να, θα υψώσω το χέρι μου προς τα έθνη, και θα στήσω τη σημαία μου προς τους λαούς, και θα φέρουν τους γιους σου κρατώντας τους στην αγκαλιά και οι θυγατέρες στο θα φερθούν επάνω σε ώμους» (Ησαΐας 49:22).
«Γι’ αυτό, να, έρχονται ημέρες, λέει ο Κύριος και δεν θα πουν πια: Ζει ο Κύριος που ανέβασε τους γιους Ισραήλ από τη γη της Αιγύπτου, αλλά: Ζει ο Κύριος που ανέβασε του γιους Ισραήλ από τη γη του βορρά και από όλους τους τόπους, όπου τους είχε διώξει. Και θα τους επαναφέρω πάλι στη γη τους, που είχα δώσει στους πατέρες τους. Να, θα στείλω πολλούς ψαράδες, λέει ο Κύριος και θα τους ψαρέψουν. Και ύστερα από αυτά, θα στείλω πολλούς κυνηγούς και θα τους κυνηγήσουν από κάθε βουνό και από κάθε λόφο και από τις σχισμές των βράχων» (Ιερεμίας 16:14-16).

Ο Κύριος θα φέρει τον τυφλό, τον χωλό και μητέρες με τα παιδιά τους:
«Επειδή, έτσι λέει ο Κύριος: Ψάλτε με αγαλλίαση για τον Ιακώβ, αλαλάξτε για το κεφάλι των εθνών. Κηρύξτε, αινέστε και πείτε: Σώσε, Κύριε, τον λαό σου, το υπόλοιπο του Ισραήλ. Να, εγώ θα τους φέρω από τη γη του βορρά, και θα τους συγκεντρώσω από τα έσχατα της γης, και μαζί τους τον τυφλό και τον χωλό, την έγκυο κι εκείνη που γεννάει ταυτόχρονα. Μεγάλο συνάθροισμα θα επιστρέψει εδώ» (Ιερεμίας 31:7-8).

Θα γυρίσουν με αεροπλάνα και πλοία, και θα φέρουν τα υπάρχοντά τους μαζί τους:
«Ποιοι είναι αυτοί που πετούν σαν σύννεφα, και σαν περιστέρια στις θυρίδες τους; Τα νησιά, βέβαια, θα προσμείνουν εμένα, και πρώτα από όλα τα πλοία της Θαρσείς, για να φέρουν τους γιους σου από μακριά, τα ασήμι και το χρυσάφι τους μαζί τους, για το όνομα του Κυρίου του Θεού σου, και για τον Άγιο του Ισραήλ, επειδή σε δόξασε» (Ησαΐας 60:8-9).
Στο σημείο αυτό μπορούμε να πούμε ότι εικονίζονται αεροπλάνα και πλοία που μεταφέρουν το λαό Ισραήλ στη γη του. Η Οργάνωση «Έβεν Έζερ» χρησιμοποιεί και τα δύο αυτά μεταφορικά μέσα για το σκοπό αυτό.

Ο Θεός του Ισραήλ θα τους κάνει να επιστρέψουν στη γη τους:
«Επειδή, να, έρχονται ημέρες, λέγει ο Κύριος, και θα επιστρέψω την αιχμαλωσία του λαού μου του Ισραήλ και του Ιούδα, λέει ο Κύριος. Και θα τους επιστρέψω στη γη, που έδωσα στους πατέρες τους, και θα την κυριεύσουν» (Ιερεμίας 30:3).
«Ακούστε, έθνη, τον λόγο του Κυρίου, και αναγγείλατε στα νησιά που είναι μακριά και πείτε: Αυτός που διασκόρπισε τον Ισραήλ, θα τον συγκεντρώσει και θα τον φυλάξει, όπως ο ποιμένας το ποίμνιό του» (Ιερεμίας 31:10).

Ο Κύριος θα χαίρεται γι’ αυτούς στο να τους ευεργετεί:
«Και θα ευφραίνομαι σ’ αυτούς στο να τους αγαθοποιώ, και θα τους φυτέψω σ’ αυτή τη γη με αλήθεια, με όλη μου την καρδιά και με όλη μου την ψυχή. Επειδή, έτσι λέει ο Κύριος: Όπως έφερα επάνω σ’ αυτόν τον λαό όλα αυτά τα μεγάλα κακά, έτσι θα φέρω επάνω τους όλα τα αγαθά, που εγώ μίλησα γι’ αυτούς» (Ιερεμίας 32:41-42).

Η χώρα ανήκει στον Ισραήλ:
«Και ο Κύριος φάνηκε σ’ αυτόν (τον Ισαάκ) και είπε:...να παροικείς σε τούτη τη γη, κι εγώ θα είμαι μαζί σου και θα σε ευλογήσω. Επειδή, σε σένα και στο σπέρμα σου θα δώσω όλους αυτούς τους τόπους, και θα εκπληρώσω τον όρκο που ορκίστηκα στον Αβραάμ τον πατέρα σου» (Γένεση 26:2-3).
«Και ο Θεός του είπε: Το όνομά σου είναι Ιακώβ. Δεν θα ονομάζεσαι πλέον Ιακώβ, αλλά Ισραήλ θα είναι το όνομά σου, και αποκάλεσε το όνομά του Ισραήλ. Και ο Θεός του είπε: Εγώ είμαι ο Θεός ο Παντοκράτορας. Να αυξάνεις και να πληθαίνεις. Από σένα θα γίνουν έθνος και πλήθος εθνών, και βασιλιάδες θα βγουν από την οσφύ σου. Και τη γη, την οποία έδωσα στον Αβραάμ και στον Ισαάκ, σε σένα θα τη δώσω, και στο σπέρμα σου ύστερα από σένα θα δώσω αυτή τη γη» (Γένεση 35:10-12).

Ο Κύριος αποκαθιστά τον Ισραήλ για να αγιάσει το μεγάλο Του όνομα:
«Γι’ αυτό, πες στον οίκο Ισραήλ: Έτσι λέει ο Κύριος ο Θεός: Εγώ δεν το κάνω αυτό για σας, οίκος Ισραήλ, αλλά για το άγιο όνομά μου, που βεβηλώσατε ανάμεσα στα έθνη, στα οποία ήρθατε. Και θα αγιάσω το μεγάλο μου όνομα που βεβηλώθηκε ανάμεσα στα έθνη, που βεβηλώσατε ανάμεσά τους. Και τα έθνη θα γνωρίσουν ότι εγώ είμαι ο Κύριος, λέει ο Κύριος ο Θεός, όταν αγιαστώ σε σας μπροστά στα μάτια τους. Επειδή, θα σας πάρω από μέσα από τα έθνη, και θα σας συγκεντρώσω από όλους τους τόπους, και θα σας φέρω στη γη σας. Και θα ράνω επάνω σας καθαρό νερό, και θα καθαριστείτε από όλες τις ακαθαρσίες σας, και από όλα τα είδωλά σας, θα σας καθαρίσω. Και θα σας δώσω καρδιά νέα και θα βάλω μέσα σας πνεύμα νέο, και αφού θα έχω αποσπάσει την πέτρινη καρδιά από τη σάρκα σας, θα σας δώσω καρδιά σάρκινη. Και θα βάλω μέσα σας, το Πνεύμα μου, και θα σας κάνω να περπατάτε στα διατάγματά μου και να τηρείτε τις κρίσεις μου και να τις εκτελείτε. Και θα κατοικήσετε στη γη, που έδωσα στους ποτέρες σας. Και θα είστε λαός μου, κι εγώ θα είμαι Θεός σας» (Ιεζεκιήλ 36:22-28).

Ο Θεός θα δοξαστεί στον Ισραήλ μπροστά σε όλα τα έθνη:
«Έτσι λέει ο Κύριος ο Θεός: Όταν συγκεντρώσω τον οίκο Ισραήλ από τους λαούς, ανάμεσα στους οποίους είναι διασκορπισμένοι, και αγιαστώ σ’ αυτούς μπροστά στα έθνη, τότε θα κατοικήσουν στη γη τους, που είχα δώσει στον δούλο μου Ιακώβ. Και θα κατοικήσουν μέσα σ’ αυτή με ασφάλεια, και θα χτίσουν σπίτια, και θα φυτέψουν αμπελώνες. Ναι, θα κατοικήσουν με ασφάλεια, όταν εκτελώ κρίσεις επάνω σε όλους εκείνους που τους καταφρόνησαν, ολόγυρά τους. Και θα γνωρίσουν ότι εγώ είμαι ο Κύριος ο Θεός τους» (Ιεζεκιήλ 28:25-26).

Η δική μας συμμετοχή σ’ αυτή τη μετανάστευση (aliyah)
Ο Θεός πάντα χρησιμοποιεί ανθρώπους για να εκπληρώσει την προφητεία. Μας εμπιστεύεται το Λόγο Του και μας παρακινήσει σε δράση, για να εκπληρώσει τους θαυμαστούς Του σκοπούς. Σήμερα, ο Θεός επαναφέρει στο Ισραήλ τον αγαπημένο Του λαό από τα τέσσερα άκρα της γης. Καθώς υποστηρίζουμε το σχέδιό Του, θα ήθελες να ενωθείς μαζί μας σ’ αυτήν τη μεγάλη περιπέτεια της πίστης; Στάσου μαζί μας στη δέσμευση αυτή. Το κόστος είναι μεγάλο, αλλά η ανταμοιβή είναι πολύ μεγαλύτερη.
Ένας ραβίνος ρώτησε τους μαθητές του: «Αν είχατε 1.000 σέκελ και δίνατε τα 100 για το έργο του Θεού, πόσα θα έχετε;» Ένας μαθητής του απάντησε: «900». Αυτός είπε: «Λάθος. Θα έχετε 100». Μια επένδυση για τη μεταφορά του λαού του Θεού στην πατρίδα του, είναι μια επένδυση που θα μείνει για όλη την αιωνιότητα, ακόμα και μετά που θα έχουν φύγει τα γήινα υπάρχοντά μας.

Τελικά
Η ελπίδα μας είναι ότι, καθώς μαθαίνουν οι Χριστιανοί περισσότερα για τη διακονία του Έβεν Έζερ, θα αποκτήσουν μια βαθύτερη κατανόηση του προφητικού σχεδίου του Θεού για την aliyah: την ξανασυγκέντρωση του εβραϊκού λαού στο Ισραήλ, που είναι μια τρομερή επίδειξη του ελέους και της χάρης του Θεού.
Η aliyah είναι και μια κλήση προς τα έθνη για να αρχίσουν να αντιλαμβάνονται τους καιρούς στους οποίους ζούμε. Περισσότεροι από 3.000.000 Εβραίοι έχουν γυρίσει στο Ισραήλ από τότε που ιδρύθηκε το κράτος το 1948, μια έξοδος χωρίς προηγούμενο από την εποχή του Μωυσή. Είναι απίστευτο, αλλά οι περισσότεροι άνθρωποι στον κόσμο αγνοούν αυτό το μεγάλο γεγονός. Όμως αυτή είναι η ώρα για τους πιστούς να σταθούν και να υποστηρίξουν τον σκοπό του Θεού, που είναι να φέρει το λαό Του πίσω στην πατρίδα τους. Ας ευλογούμε τους Εβραίους που επιστρέφουν στην πατρίδα τους, επειδή ο Θεός είπε: «Θα ευλογώ αυτούς που θα σε ευλογούν» (Γένεση 12:3). «Και απαντώντας ο βασιλιάς, θα τους πει: Σας διαβεβαιώνω, καθόσον αυτό το κάνατε σε έναν από τούτους τους ελάχιστους αδελφούς μου, το κάνατε σε μένα» (Ματθαίος 25:40).

Για τυχόν απορίες και επικοινωνία:
E-mail: greece@ebenezer-ef.org
Website: http://www.operation-exodus.org/

Αντισημιτισμός

Ως αντισημιτισμός χαρακτηρίζεται η οποιαδήποτε συστηματική αντίθεση προς την Εβραϊκή φυλή, όπως κι οποιαδήποτε προσπάθεια περιορισμού της όποιας επιρροής της, φθάνοντας πολύ συχνά στην εχθρότητα, αλλά και σε προσπάθειες ακόμη μέχρι και την εξόντωσή της. Η εχθρότητα αυτή προς την εβραϊκή φυλή παρουσιάζει ιστορικά ένα ιδιαίτερο χαρακτηριστικό συνεχείας σε αντίθεση με άλλες που περιορίσθηκαν ή περιορίζονται τόσο τοπικά όσο και χρονικά. Ο αντισημιτισμός απαντάται από τους αρχαίους χρόνους μέχρι σήμερα, εκδηλούμενος πότε σε μια χώρα, πότε σε άλλη, και πότε σε πολλές μαζί, έτσι ώστε να προσλαμβάνει ο όρος μια παγκόσμια έκφανση.
Η αιτία - ερμηνεία αυτού του φαινομένου γεγονός είναι πως μόνο ιστορικά θα μπορούσε να αναζητηθεί. Πράγματι, προς αυτή τη κατεύθυνση έγιναν πολλές προσπάθειες, δεν είναι και λίγες, που όμως άλλες αποβλέπουν με πολλά επιχειρήματα να δικαιολογήσουν την εκδηλούμενη εχθρότητα, και άλλες να αποδείξουν τον τελείως άδικο χαρακτήρα της.
Η ελληνική λέξη αναφέρεται από το 1887 στην εφημερίδα «Αιών». Ιστορικά η πιο βίαιη έκφραση του αντισημιτισμού υπήρξε στο Ολοκαύτωμα των Εβραίων από τη Ναζιστική Γερμανία του Χίτλερ.

Αρχαιότητα
Ο αντισημιτισμός στην αρχαιότητα φαίνεται πως είχε πολιτισμική και θρησκευτική βάση. Σύμφωνα με τον Πήτερ Σάφερ (Peter Schafer), καθηγητή των Εβραϊκών σπουδών, οι Έλληνες, επαναδιατυπώνοντας τις αιγυπτιακές προκαταλήψεις και διεκδικώντας έναν παγκόσμιας εμβέλειας πολιτισμό κατά την ελληνιστική περίοδο, μετέτρεψαν τον αντι-ιουδαϊσμό των Αιγυπτίων σε αντισημιτισμό. Ωστόσο, θεωρεί ότι η ελληνική επαναδιατύπωση εξαρτιώταν απόλυτα από το βαθύ αιγυπτιακό μίσος, έτσι όπως εκφράστηκε από τον Μανέθωνα, (Schafer, 208). Αναζητώντας τα κίνητρα θεωρεί ότι ο ιουδαϊκός λαός διακατέχεται από μια «διάθεση απομόνωσης κι αποξένωσης», αλλά θεωρεί ότι οι Ελληνοαιγύπτιοι και οι Αιγύπτιοι συγγραφείς μετέτρεψαν την ιουδαϊκή ιδιαιτερότητα σε «τερατώδη συνωμοσία ενάντια στο ανθρώπινο γένος και τις αξίες του», (Schafer, 208).
Αντισημιτικές θεωρίες προσπάθησαν ήδη από το 19ο αιώνα να δικαιολογήσουν τον αντισημιτισμό αναζητώντας τις αιτίες του στο θρησκευτικό ζήλο των Εβραίων και στο γεγονός ότι η εβραϊκή θρησκεία, ως μονοθεϊστική, καταδίκαζε ως ανήθικη την πίστη σε άλλους θεούς και την άσκηση διαφορετικών λατρευτικών πρακτικών. Για παράδειγμα, ο Γάλλος ιστορικός και φιλόλογος Ernest Renan (1823-92) ισχυριζόταν, το 1862, στις «Μελέτες για την ιστορία της θρησκείας» (Études d' Histoire Religieuse), ότι στους «Σημίτες», που ήταν στρατιωτικά, πολιτικά, επιστημονικά και πνευματικά υπανάπτυκτοι, η έλλειψη ανοχής υπήρξε φυσική συνέπεια του μονοθεϊσμού της θρησκεία τους. Υπεύθυνοι για το μίσος εναντίον τους από την αρχαιότητα, όπως υποστήριζε ο Renan, είναι οι ίδιοι οι «Σημίτες» και η υπεροπτική αυτοπροβολή τους ως του εκλεκτού λαού του θεού.
Πράξεις βίας και καταπίεσης εναντίον των Εβραίων αναφέρονται ήδη στην Παλαιά Διαθήκη. Βίαιες συγκρούσεις σημειώθηκαν το 2ο αιώνα π.Χ. (Μακκαβαίοι), όταν ο βασιλιάς της Συρίας Αντίοχος Δ' ο Επιφανής επιχείρησε να απαγορεύσει στους Εβραίους την άσκηση των θρησκευτικών τους καθηκόντων.
Ο εβραίος ιστορικός Φλάβιος Ιώσηπος (Josephus) έζησε το 38 - 107 μ.Χ. κι έγραψε δύο σημαντικά έργα: «Περί του Ιουδαϊκού πολέμου» και «Ιουδαϊκή Αρχαιότητα». Το πρώτο μισό του βιβλίου επαναλαμβάνει τη βιβλική ιστορία, με κάποια συμπύκνωση και καλλωπισμό, αλλά όταν γράφει για την ελληνιστική περίοδο στηρίζεται σε επίσημα αρχεία και διάφορους συγγραφείς της ελληνιστικής περιόδου όπως είναι ο Βηρωσσός κι ο Μανέθων. Για την επανάσταση των Μακκαβαίων στηρίζεται στο «Μακκαβαίων Α'».
Τα βιβλία «Μακκαβαίων Α'» και «Μακκαβαίων Β'» είναι οι κύριες πηγές μας για την περίοδο πριν και κατά τη διάρκεια της Ασμόνειας εξέγερσης. Η Ασμόνεια εξέγερση ήταν μια ιδεολογική και πολιτική σύγκρουση, που οδήγησε τους Εβραίους της Παλαιστίνης σε μια σύντομη, αλλά σημαντική περίοδο ανεξαρτησίας πριν την τελική ρωμαϊκή κυριαρχία. Την εξέγερση, που ήταν ουσιαστικά ένα λαϊκό κίνημα για θρησκευτική ανεξαρτησία και πολιτική αυτονομία, καθοδήγησε η οικογένεια του ιερατικού τάγματος των Ασμοναίων κατά τον δεύτερο αιώνα π.Χ. Ήταν μια σύγκρουση μεταξύ των Εβραίων της Παλαιστίνης και των Σελευκιδών, οι οποίοι απείλησαν τους Εβραίους και τη θρησκεία τους.
Οι βίαιες συγκρούσεις συνεχίστηκαν και στη διάρκεια της ρωμαϊκής κυριαρχίας στην Παλαιστίνη. Το 65 μ.Χ. οι Εβραίοι, επειδή είχαν αγανακτήσει από τους υπέρογκους φόρους, επιχείρησαν μια εξέγερση που κατέληξε το 70 μ.Χ. με την καταστροφή της Ιερουσαλήμ από τον Τίτο. Μια δεύτερη εξέγερση το 132-135 μ.Χ. είχε ως επακόλουθο τη διασπορά των Εβραίων σε όλο τον κόσμο.

Μεσαίωνας
Ο αντισημιτισμός κατά το Μεσαίωνα φαίνεται πως έχει κυρίως θρησκευτική και οικονομική βάση. Όταν ο Χριστιανισμός έγινε επίσημη θρησκεία του κράτους, η εχθρότητα των Εβραίων κατά του Χριστιανισμού αποτέλεσε πρόσχημα αποκλεισμού τους. Ο Χριστιανισμός είδε τον Ιουδαϊσμό ως ξεπερασμένη θρησκεία, που είχε ήδη αντικατασταθεί από την Εκκλησία. Η πολιτική των εκκλησιών του Μεσαίωνα χώρισε τους Εβραίους από την κοινότητα απαγορεύοντας την επιγαμία και επέβαλε οικονομικούς περιορισμούς. Αρκετοί μελετητές πιστεύουν πως οι νόμοι που επιβλήθηκαν από την εκκλησία προκάλεσαν ένα εκτεταμένο ρεύμα αντισημιτισμού. Καθώς μάλιστα στους Χριστιανούς απαγορευόταν να δανείζουν χρήματα με τόκο, οι Εβραίοι, που δεν είχαν τέτοια απαγόρευση, ενσάρκωναν την εικόνα των κακών τοκογλύφων. Οι κατηγορίες πως οι Εβραίοι σκότωναν τα παιδιά και χρησιμοποιούσαν το αίμα τους για την παρασκευή του άζυμου άρτου αναπτύχθηκαν κυρίως στα χριστιανικά μεσαιωνικά κείμενα. Παρόλο που θεωρείται ότι το Βατικανό άσκησε ήπια πολιτική απέναντι στους Εβραίους της διασποράς, αφού δεν απαγόρευσε την είσοδό τους στην Αγία Πόλη, υπήρξαν παραδείγματα βίαιας συμπεριφοράς. Η σταυροφορία, που υποκινήθηκε από μια ομιλία του παπά Ουρβανού ΙΙ το 1095, οδήγησε στη σφαγή χιλιάδων Εβραίων «απίστων».
Με τη σειρά του ο πάπας Γρηγόριος ΙΧ τυπικά καθιέρωσε την Ιερή Εξέταση το 1233 προκειμένου να καταπολεμήσει τις αιρέσεις. Η Ιερή Εξέταση τυπικά δεν στόχευσε στους Εβραίους, αλλά κατά τα μέσα του 13ου αιώνα το Ταλμούδ θεωρήθηκε βλάσφημο και τα δικαστήρια της Ιερής Εξέτασης λογόκριναν και κατέστρεψαν εβραϊκά κείμενα. Ακόμα και αυτές οι ενέργειες ήταν σχετικά ήπιες σε σύγκριση με εκείνες της ισπανικής Ιερής Εξέτασης. Οι Ισπανοί ιεροεξεταστές βασάνισαν, εκτέλεσαν και απέβαλαν τελικά τους Εβραίους και τους Εβραίους-Marranos που είχαν βίαια προσηλυτιστεί αλλά πιστευόταν ότι ασκούσαν κρυφά τον Ιουδαϊσμό. Οι Εβραίοι εκδιώχθηκαν από διάφορα κράτη σε όλη τη δυτική Ευρώπη κατά τη διάρκεια του πρώιμου κυρίως Μεσαίωνα, τη χειρότερη ίσως περίοδο για τους ευρωπαίους Εβραίους μετά τις διώξεις της δεκαετίας 1930-40.

Αναγέννηση και Διαφωτισμός
Μετά τη χειραφέτηση των Εβραίων στα πλαίσια του Διαφωτισμού του 18ου αιώνα και της Γαλλικής Επανάστασης, οι θρησκευτικές και οικονομικές δυσαρέσκειες έδωσαν βαθμιαία τη θέση τους σε συναισθήματα προκατάληψης που είχαν ως βάση τους το ιδεολόγημα ότι οι Εβραίοι είναι ξεχωριστή φυλή. Αυτή η νέα τάση δεν οφειλόταν μόνο στον αυξανόμενο εθνικισμό του 19ου αιώνα, αλλά και στη συνειδητή καλλιέργεια, ιδιαίτερα μεταξύ των ορθόδοξων Εβραίων, πολιτιστικών και θρησκευτικών φραγμών που απομόνωναν τις εβραϊκές μειονότητες από άλλους πολίτες. Αναφέρεται επίσης ότι στα χρόνια που μεσολάβησαν μεταξύ της πτώσης του Ναπολέοντα και της ανόδου του Χίτλερ η Ρωμαιοκαθολική εκκλησία, η οποία άλλοτε προσυπέγραφε μερικές φορές την ιδέα της εβραϊκής φυλετικής ταυτότητας και άλλοτε την ηρνείτο, όχι μόνο απέφυγε να καταδικάσει τον ευρωπαϊκό αντισημιτισμό, αλλά στην πραγματικότητα συνεισέφερε στην αύξησή του. Η εβραϊκή αντίδραση στο φαινόμενο του αντισημιτισμού με τις πολλές μορφές του βρήκε την πολιτική έκφραση στο Σιωνισμό.
Ο Λούθηρος, ο εμπνευστής της προτεσταντικής μεταρρύθμισης, διατύπωσε τις αντισημιτικές του απόψεις στο βιβλίο «Οι Εβραίοι και τα ψέματά τους» (1543). Εκεί εκφράζεται για τους Εβραίους με πολύ σκληρά λόγια και διατυπώνει συγκεκριμένες προτάσεις για πογκρόμ εναντίον τους και για διαρκή καταπίεση και αποκλεισμό τους. Σύμφωνα με το δημοσιογράφο Paul Johnson, «μπορεί να χαρακτηριστεί το πρώτο βιβλίο του σύγχρονου αντισημιτισμού κι ένα γιγάντιο βήμα στο δρόμο προς το Ολοκαύτωμα». Ωστόσο, λίγο πριν το θάνατό του, ο Λούθηρος κήρυττε ότι «θέλουμε να τους αντιμετωπίσουμε με χριστιανική αγάπη και να προσευχηθούμε γι' αυτούς, ώστε να αλλάξουν πίστη και να δεχθούν τον Κύριο». Τα σκληρά σχόλια του Λουθήρου για τους Εβραίους θεωρούνται από πολλούς συνέχεια του μεσαιωνικού χριστιανικού αντισημιτισμού.
Η αντιπάθεια κατά των Εβραίων χρησιμοποιήθηκε από δημαγωγούς, όπως ο Εντουάρ Ντρυμόν (Édouard Drumont) στη Γαλλία, για να στρέψει τις μάζες ενάντια σε μια υπάρχουσα κυβέρνηση, και από αντιδραστικές κυβερνήσεις, όπως στη Ρωσία, για να εκτονωθεί η λαϊκή δυσαρέσκεια, καλλιεργώντας το πρότυπο του αποδιοπομπαίου τράγου. Εκατομμύρια Ρωσοεβραίων και Πολωνοεβραίων μετά από τη δολοφονία (1881) του Αλέξανδρου Β', υπέστησαν πογκρόμ και βρήκαν καταφύγιο σε άλλες χώρες, εντείνοντας την άποψη ότι οι Εβραίοι ήταν «ξένοι» και εισβολείς. Με αντισημιτικά επιχειρήματα προωθήθηκαν εθνικιστικά, ρατσιστικά, αντισοσιαλιστικά και αντικαπιταλιστικά πολιτικά προγράμματα.

Νεότεροι χρόνοι
Η βάση του αντισημιτισμού στους νεότερους χρόνους πέραν του θρησκευτικού και πολιτισμικού χαρακτήρα αποκτά και έναν ιδιότυπο βιολογικό χαρακτήρα. Στο τέλος του 19ου αιώνα, μία από τις μεγαλύτερες πλαστογραφίες της ιστορίας, τα «Πρωτόκολλα των Σοφών της Σιών» αποτέλεσαν ισχυρά όπλα στα χέρια των αντισημιτών όλου του κόσμου. Τα παρουσίασαν ως πρακτικά συνεδριάσεων, που έκαναν δήθεν οι αρχηγοί του ιουδαϊσμού το 1897, με σκοπό να υποτάξουν τον κόσμο στην «ιουδαιομασονική» κυριαρχία. Στην πραγματικότητα τα «Πρωτόκολλα» είχαν γραφτεί κατ' εντολή του Τσάρου της Ρωσίας με σκοπό να νομιμοποιήσουν κάποιες ενέργειές του εναντίον των Εβραίων.
Οι φυλετικές ψευδεπιστημονικές θεωρίες της αποκαλούμενης άριας ανωτερότητας προέκυψαν κατά το 19ο αιώνα με κείμενα του Ζοζέφ Γκομπινό (Joseph Arthur Gobineau) και του Χιούστον Τσάμπερλαιν (Houston Stewart Chamberlain) και βρήκαν το αποκορύφωμά τους σε εκείνες του Άλφρεντ Ρόζενμπεργκ (Alfred Rosenberg).
Στη Γερμανία, η συνθηκολόγηση κατά το τέλος του Α' Παγκοσμίου Πολέμου (Νοέμβριος 1918) προκάλεσε την αναβίωση του αντισημιτισμού, που από την περίοδο του Μπίσμαρκ δεν έπαψε να εκδηλώνεται στον τύπο και τη λογοτεχνία. Ως εξήγηση της ήττας αναπτύχθηκε ο μύθος του «πισώπλατου μαχαιρώματος», που απέδιδε τη συνθηκολόγηση στις παρασκηνιακές ενέργειες των πολιτικών την ώρα που ο στρατός μαχόταν νικηφόρα στο μέτωπο. Οι πολιτικοί αυτοί, όπως υποστήριζε ο μύθος, είχαν διαβρωθεί από κομμουνιστές και Εβραίους. Ο μύθος του «πισώπλατου μαχαιρώματος» αποτέλεσε κεντρικό ιδεολόγημα της προπαγάνδας του Χίτλερ και συνέβαλε σημαντικά στην άνοδο και την επικράτησή του. Ταπεινωμένη από την ήττα, η δημοκρατία είδε να ανδρώνεται το εθνικοσοσιαλιστικό κίνημα, του οποίου ένας από τους κύριους στόχους ήταν η πολιτική και ηθική εξόντωση και στη συνέχεια η φυσική εξαφάνιση όλων των Εβραίων, όχι μόνο στη Γερμανία αλλά και σ' όλη την Ευρώπη.
Οι αντισημιτικές ταραχές άρχισαν να αναπτύσσονται στη Γερμανία από το 1921. Ο Χίτλερ και οι συνεργάτες του εκμεταλλεύθηκαν επιδέξια την οικονομική κρίση και στο όνομα της καθαρότητας της άριας φυλής, η νομοθεσία του Γ' Ράιχ στέρησε ουσιαστικά τους Εβραίους από όλα τα δικαιώματα του πολίτη, πριν στερηθούν και την ιθαγένειά τους. Μέχρι την απελευθέρωση, τακτικές αποστολές διοχέτευαν στα στρατόπεδα συγκέντρωσης εκατοντάδες χιλιάδες Εβραίους, προοριζόμενους για την «τελική λύση» που είχε σχεδιάσει ο Χίτλερ.
Το τέλος του πολέμου και της ναζιστικής δίωξης δε σήμανε το τέλος του αντισημιτισμού, όπως φαίνεται από τις σποραδικές επιθέσεις στις συναγωγές σε πολλές χώρες μετά το τέλος του Β' Παγκοσμίου Πολέμου. Στις ΕΣΣΔ και σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες, όπου ο αντισημιτισμός αποκηρύχθηκε επίσημα, συνέχισε να εμφανίζεται με νέες μορφές. Από την πρόσφατη δεκαετία του '40 μέχρι το θάνατο του Ιωσήφ Στάλιν το 1953, οι αντισημιτικές διώξεις έλαβαν τη μορφή εκτοπίσεων, φυλακίσεων και πολιτισμικής καταστολής.
Αν και ο αντισημιτισμός υποχώρησε σταδιακά κατά τη διάρκεια της δεκαετίας του '50, επανεμφανίστηκε στη δεκαετία του '60 και τη δεκαετία του '70, με περιοδικό κλείσιμο των συναγωγών, ιδιαίτερα με την άνοδο του αντισημιτισμού που ακολούθησε τον αραβοϊσραηλινό πόλεμο του 1967. Με την γκλάσνοστ του Μιχαήλ Γκορμπατσόφ και την αποσύνθεση της Σοβιετικής Ένωσης, ένας μεγάλος αριθμός Εβραίων μετανάστευσε. Φαίνεται, όμως, πως ο διεθνής αντισημιτισμός έγινε τόσο αποδεκτός από την παγκόσμια κοινότητα, ώστε τα Ηνωμένα Έθνη δεν τον καταδίκασαν ως ρατσισμό μέχρι το 1999.

Καταχρήσεις-παρανοήσεις
Ο Δυτικός Κόσμος αντιμετωπίζει τον Αντισημιτισμό ως έγκλημα μίσους και χειρότερο από το εμπόριο παράνομων ναρκωτικών, τον βομβαρδισμό αμάχων, την κατοχή και τον πόλεμο. Ο Επιζώντας του Ολοκαυτώματος Εβραίος και καθηγητής Πολιτικών Επιστημών Norman Gary Finkelstein απολύθηκε από τρία Πανεπιστήμια της Αμερικής για την υπόδειξη του στη νεότερη συσχέτιση ολοκαυτώματος-κέρδους. Το ιδεολογικό οπλοστάσιο του αντισημιτισμού επιστρατεύεται στα χρόνια μετά το Β' Παγκόσμιο πόλεμο και στις διαμάχες γύρω από την εσωτερική και εξωτερική πολιτική του κράτους του Ισραήλ, κυρίως μετά τον Πόλεμο των Έξι Ημερών. Ο αντισημιτισμός κάποιων Αράβων ηγετών φτάνει κατά καιρούς μέχρι και στην άρνηση του γεγονότος του Ολοκαυτώματος.
Ο όρος αντισημιτισμός και η κατηγορία περί αντισημιτισμού χρησιμοποιήθηκε αρκετές φορές ως όπλο άμυνας, ενάντια στις πιέσεις της διεθνούς σκηνής, από την εξωτερική πολιτική του Ισραήλ, με αποτέλεσμα πολλές χώρες να κατηγορούνται σήμερα επίσημα για αντισημιτισμό, περιπλέκοντας ακόμη πιο πολύ την κατανόηση του όρου και των κοινωνικών του επιπτώσεων. Ο αντισημιτισμός, ωστόσο, ως έννοια υποδηλώνει κυρίως την εχθρότητα κατά των Εβραίων και όχι κατά του Σιωνισμού (εθνικιστικού κινήματος των Εβραίων, από το οποίο προέκυψε και το κράτος του Ισραήλ). Τα πογκρόμ και το ολοκαύτωμα είχαν να κάνουν με το Ισραήλ, με τους Εβραίους ως θρησκευτική, πολιτισμική και βιολογική οντότητα. Η συγκεκριμένη διάκριση αντιπροσωπεύει την ουσία του αντισημιτισμού. Οι όποιες διασυνδέσεις του όρου από τη μια και την άλλη πλευρά για την αιτιολόγηση πολιτικών επιλογών στερεί από τη λέξη το νόημά της, παράγοντας ένα γενικό φαύλο κύκλο εχθρότητας και από τις δυο πλευρές.

Πηγή: Wikipedia

Πρώτα ήρθαν για τους Κομμουνιστές...
αλλά δεν αντέδρασα, γιατί δεν ήμουν Κομμουνιστής.
Μετά ήρθαν για τους Εβραίους...
αλλά δεν αντέδρασα, γιατί δεν ήμουν Εβραίος.
Μετά ήρθαν για τους Συνδικαλιστές...
αλλά δεν αντάδρασα, γιατί δεν ήμουν Συνδικαλιστής.
Μετά ήρθαν για τους Σοσιαλιστές...
αλλά δεν αντέδρασα, γιατί δεν ήμουν Σοσιαλιστής.
Μετά ήρθαν για μένα...
αλλά τότε...
δεν είχε απομείνει κανένας για να αντιδράσει για μένα.

Rev. Martin Niemoller

(σχολιάζοντας τα γεγονότα στη Γερμανία από 1933-1939)

Έξι εκατομμύρια και μία

Θα ήθελα να μπορούσα να γυρίσω το χρόνο και να ακυρώσω όλο το κακό που έγινε.
Αν ήμουν εκεί, θα έλεγαν άραγε σήμερα - χάθηκαν 6.000.000 και μία,
ή θα έμενα απαθής και θα παρακολουθούσα καθώς ένας - ένας βαδίζατε αυτό το αποφασισμένο μονοπάτι του θανάτου;
Θα καθόμουν εκεί σιωπηλή, χωρίς να διαμαρτύρομαι, μέχρι που να περάσει κι ο τελευταίος από σας,
παρακολουθώντας, ενώ οι μητέρες παρηγορούσαν τα ανίδεα μικρά τους,
ή θα μπορούσαν να πουν σήμερα – χάθηκαν 6.000.000 και μια;

Όχι, δεν ήμουν τότε εκεί, και ποτέ δεν θα ξέρω τι θα έκανα,
αλλά Ισραήλ, είμαι εδώ σήμερα, και παρόλο που είμαι μόνο μία,
δεν θα μείνω απαθής, παρακολουθώντας τους εχθρούς σου να σχεδιάζουν το θάνατό σου,
δεν θα μείνω σιωπηλή, ενώ ο κόσμος αρνείται να ακούσει τις κραυγές σου.
Νομίζω ότι σήμερα είναι μια καλή ευκαιρία να αποδείξω στον εαυτό μου το τι θα είχα κάνει.
Σήμερα, θα υψώσω την καρδιά μου, τα χέρια μου και τη φωνή μου, ακόμα κι αν είμαι μόνο μία.

από τη Mary Carol McGlone

Ο Πόλεμος των Έξι Ημερών

Με τον περιγραφικό αυτό όρο εννοούμε τον πόλεμο που ξέσπασε στις 5 Ιουνίου 1967 μεταξύ Ισραήλ και των γειτονικών του αραβικών χωρών (Αιγύπτου, Συρίας και Ιορδανίας). Το Ισραήλ, 19 χρόνια μετά την ίδρυσή του, πάλευε ακόμα για την ύπαρξή του, ενώ οι Άραβες επιδίωκαν την εξαφάνισή του. Οι εχθροπραξίες τέλειωσαν 5 μέρες αργότερα, στις 10 Ιουνίου, με θρίαμβο των Ισραηλινών, που τριπλασίασαν τα εδάφη τους, κατακτώντας την αιγυπτιακή Χερσόνησο του Σινά, τη Λωρίδα της Γάζας, τη Δυτική Όχθη, την Ανατολική Ιερουσαλήμ και τα Υψίπεδα του Γκολάν. Ο πόλεμος αυτός των «Εξι Ημερών», αλλάξε δραματικά την εικόνα της Μέσης Ανατολής, δίνοντας μιά νέα διάσταση στο Παλαιστινιακό και στις σχέσεις του Ισραήλ με τις γειτονικές αραβικές χώρες, σε τέτοιο σημείο μάλιστα που Άραβες ιστορικοί να μιλούν για «το πρώτο καθοριστικό στάδιο στην ιστορία του σύγχρονου αραβικού κόσμου».



ΠΡΙΝ ΤΗ ΣΥΡΡΑΞΗ
Στις αρχές του 1967, έπειτα από μια περίοδο σχετικής ηρεμίας, που ακολούθησε τον αραβοϊσραηλινό πόλεμο του 1956, οι αψιμαχίες ξανάρχισαν στα σύνορα του Ισραήλ και των γειτονικών του αραβικών κρατών. Στο διάστημα που προηγήθηκε του πολέμου των «Έξι Ημερών», τέσσερις Σύριοι κομμάντος είχαν εντοπιστεί στο ισραηλινό έδαφος και ένοπλες παλαιστινιακές ομάδες είχαν πραγματοποιήσει επιθέσεις στο έδαφος του Ισραήλ, ανατινάζοντας το σύστημα άρδευσης στο βόρειο Ισραήλ. Ο αιγύπτιος ηγέτης Νάσσερ ζήτησε την απόσυρση των δυνάμεων του ΟΗΕ από το Σινά στις 18 Μαΐου και μετέφερε στρατιωτικές δυνάμεις στην περιοχή. Έπειτα από 11 χρόνια, Ισραηλινοί και Αιγυπτιακοί ήρθαν και πάλι πρόσωπο με πρόσωπο.
Το κλίμα βάρυνε από την απόφαση του αιγύπτιου προέδρου Νάσσερ να επιβάλει ναυτικό αποκλεισμό στα στενά του Τίραν για τα ισραηλινά πλοία στις 22 Μαΐου, εμποδίζοντας τον εφοδιασμό του Ισραήλ από την Ερυθρά Θάλασσα. Οκτώ μέρες αργότερα, Αίγυπτος και Ιορδανία υπέγραψαν σύμφωνο αμυντικής συνεργασίας, που θορύβησε τους Ισραηλινούς, καθώς οι αραβικές δυνάμεις βρίσκονταν σε απόσταση 17 χιλιομέτρων από τη Μεσόγειο. Αυτό σήμαινε ότι μια καλά οργανωμένη επίθεση κατά του Ισραήλ θα μπορούσε να αποκόψει τη χώρα στα δύο. Στις 4 Ιουνίου στη συμμαχία Αιγύπτου, Ιορδανίας και Συρίας προστέθηκε και το Ιράκ. ΗΠΑ και Σοβιετική Ένωση κατάλαβαν πλέον ότι ο πόλεμος ήταν αναπόφευκτος και συνέστησαν αυτοσυγκράτηση.



Ο ΑΙΦΝΙΔΙΑΣΜΟΣ ΤΗΣ 5ης ΙΟΥΝΙΟΥ
Αυτό δεν εμπόδισε το Ισραήλ να χτυπήσει πρώτο τον πιο ισχυρό κρίκο της συμμαχίας, την Αίγυπτο. Στις 7:10 το πρωί της 5ης Ιουνίου του 1967, ο ισραηλινός στρατός περνά στην αντεπίθεση. Στις 7:45, μέσα σε μισή ώρα, περίπου 200 ισραηλινά βομβαρδιστικά αεροσκάφη απογειώθηκαν και επιτέθηκαν ξαφνικά σε 19 αιγυπτιακά αεροδρόμια, καταστρέφοντας μέσα σε 3 ώρες σχεδόν όλη την αεροπορία της Αιγύπτου, που αριθμούσε 400 αεροπλάνα. Οι Ισραηλινοί, με απώλειες μόνο 19 αεροσκαφών, σημείωσαν έναν απροσδόκητο θρίαμβο, που δεν μπορούσε να φανταστεί ούτε και ο πιο αισιόδοξος στρατιωτικός τους. Παράλληλα, με συνεχείς αεροπορικές επιδρομές την ίδια μέρα προκάλεσαν ανεπανόρθωτες καταστροφές στις αεροπορίες των υπόλοιπων συμμάχων της Αιγύπτου. Η απόλυτη υπεροχή του Ισραήλ στον αέρα υπήρξε καθοριστικός παράγοντας στην εύκολη και γρήγορη επικράτησή του.



Η ΕΞΕΛΙΞΗ ΤΟΥ ΠΟΛΕΜΟΥ
Την ίδια ώρα, οι ισραηλινές χερσαίες δυνάμεις, με άρματα μάχης, κατευθύνονταν προς το αιγυπτιακό έδαφος κι εξαπέλυαν επίθεση κατά των αιγυπτιακών δυνάμεων στο Σινά και τη Λωρίδα της Γάζας. Με ένα ευφυές στρατήγημα, τα τεθωρακισμένα του στρατηγού Αριέλ Σαρόν βρέθηκαν πίσω από τις αιγυπτιακές δυνάμεις και τις κύκλωσαν. Από εκείνη τη στιγμή, στο νου των αιγύπτιων ιθυνόντων ήταν το πώς οι δυνάμεις τους θα υποχωρήσουν με ασφάλεια από το αραιοκατοικημένο Σινά για να προστατεύσουν το Κάιρο. Μέσα σε 11 χρόνια οι ισραηλινοί καταλάμβαναν για δεύτερη φορά τη Χερσόνησο του Σινά.
Στο Δυτικό Μέτωπο, ο διστακτικός βασιλιάς της Ιορδανίας Χουσεΐν πείστηκε από το Νάσσερ ότι η «νίκη ήταν με το μέρος τους». Ο τότε πρωθυπουργός του Ισραήλ, Λεβί Εσκόλ, σε μήνυμά του προς τον Χουσείν δήλωνε: «Δε θα αναλάβουμε δράση κατά της Ιορδανίας αν δε μας επιτεθείτε». Όμως, ο Χουσεΐν ενεπλάκη στον πόλεμο και λίγο μετά την έναρξη των εχθροπραξιών, το Αμμάν βομβάρδισε την Ιερουσαλήμ και τα περίχωρα του Τελ Αβίβ. Αυτό προκάλεσε - την 3η ημέρα του πολέμου - την ακαριαία αντίδραση των Ισραηλινών στη Δυτική Οχθη.
Στις 7 Ιουνίου είχαν υπό την κατοχή τους τη Δυτική Όχθη, ενώ μπήκαν θριαμβευτικά στην Ανατολική Ιερουσαλήμ (Παλιά Πόλη), μετά από 1.900 χρόνια. Η πιο εντυπωσιακή επιχείρηση έγινε στα Υψίπεδα του Γκολάν στη Συρία. Μέσα σε 24 ώρες οι Ισραηλινοί αντίκρισαν τις πεδιάδες της Δαμασκού.



Η ΛΗΞΗ ΤΟΥ ΠΟΛΕΜΟΥ
Στις 10 Ιουνίου ο πόλεμος των «Έξι Ημερών» είχε τελειώσει. Στην πραγματικότητα κράτησε 132 ώρες και 30 λεπτά, λιγότερο κι από έξι ημέρες. Η Δυτική όχθη του Ιορδάνη, η ανατολική Ιερουσαλήμ, τα υψίπεδα του Γκολάν, το όρος Ερμών που δεσπόζει της Συρίας και του Λιβάνου, η χερσόνησος του Σινά και η λωρίδα της Γάζας ήταν υπό ισραηλινή κατοχή. Από πλευράς Ισραηλινών ενεπλάκησαν στις επιχειρήσεις 264.000 άνδρες, συμπεριλαμβανομένων και των εφέδρων. Η Αίγυπτος παρέταξε 150.000 άνδρες, η Ιορδανία 55.000 και η Συρία 75.000 άνδρες. Οι απώλειες για τους Ισραηλινούς ανήλθαν σε 679 νεκρούς και 2.563 τραυματίες, ενώ οι Άραβες είχαν κατά προσέγγιση 21.000 νεκρούς και 45.000 τραυματίες.



ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑ
Η γρήγορη νίκη έσπρωξε το Ισραήλ σε μια άνευ προηγουμένου ευφορία. Το Ισραήλ ένοιωθε, πλέον, καλά στα πόδια του και είχε τα αναγκαία εδάφη για να διαπραγματευθεί την απόκτηση ειρήνης και ασφάλειας με τους άραβες γείτονές του. «Ενίσχυσε την αίσθηση του ανίκητου και της επιστροφής στις ρίζες της εβραϊκής ιστορίας» θυμάται ο ισραηλινός ιστορικός Ιλάν Γκρέιλσάμερ. Οι Εβραίοι ανακτούσαν τους Βιβλικούς άγιους τόπους: Το Τείχος των Δακρίων στην προσαρτημένη Ιερουσαλήμ, τα Σπήλαια των Πατριαρχών στη Χεβρώνα, τον τάφο του Ιωσήφ στην Ναμπλούς. Και με την πρόθεση να παραμείνουν εκεί.
Ο Αραβικός κόσμος βρέθηκε σε κατάσταση σοκ. Μεγάλος ηττημένος του πολέμου υπήρξε ο αιγύπτιος πρόεδρος Γκαμάλ Αμπντέλ Νάσσερ, που είδε τις φιλοδοξίες του να ηγηθεί του αραβικού κόσμου, να καταρρέουν. Ηττημένες βγήκαν και η Συρία με την Ιορδανία. Ηταν το τέλος του «Παναραβισμού» και η εμφάνιση των πρώτων εστιών του Ισλαμισμού, που χρόνια αργότερα θα αποτελέσει την εναλλακτική λύση στον αραβικό εθνικισμό σε πολλές χώρες της περιοχής. Στον πόλεμο των «Έξι Ημερών» πήραν μέρος στρατιωτικοί, που πρωταγωνίστησαν στις κατοπινές πολιτικές εξελίξεις της Μέσης Ανατολής. Αρχηγός του γενικού επιτελείου του Ισραήλ ήταν ο Γιτζάκ Ραμπίν, μετέπειτα πρωθυπουργός, που δολοφονήθηκε από ακροδεξιό το 1995. Της επίθεσης των Ισραηλινών στο Σινά, ηγήθηκε ο Αριέλ Σαρόν, τέως πρωθυπουργός και αυτός. Των συριακών δυνάμεων ηγήθηκε ο Χαφέζ Ελ Άσαντ, πρόεδρος της Συρίας ως το θάνατό του το 2000.

Η δυναστεία του Ηρώδη

Το όνομα Ηρώδης ανήκει σε μια οικογένεια από την Ιδουμαία, που βασίλευσε στην Ιουδαία κι εμφανίστηκε μετά τους Μακκαβαίους και λίγο πριν τη πλήρη αφομοίωση της χώρας σε ρωμαϊκή επαρχία. Ο γενάρχης της οικογένειας ήταν ο Αντίπατρος, ο πατέρας του οποίου, Αντύπας Α' (πλούσιος και ευγενής Ιδουμαίος), διορίστηκε από τον Αλέξανδρο Ιαννό στρατηγός των Ιδουμαίων (104-78 π.Χ). Τα κυριότερα μέλη της οικογένειας αυτής ήταν τα εξής:
Αντίπατρος Β': Στρατηγός των Ιδουμαίων, πατέρας του Ηρώδη του Μεγάλου. Εμφανίζεται στην αρχή της βασιλείας του Αριστόβουλου Β' (69-63 π.Χ.), σαν ένας πλούσιος ιδιώτης με πολλές και πολύτιμες διασυνδέσεις. Παντρεύτηκε την Κύπρο, κοπέλα από την Αραβία, και απέκτησε από αυτήν τέσσερις γιους (Φασαήλ, Ηρώδης ο Μεγάλος, Ιωσήφ, Φερώρας) και μια κόρη τη Σαλώμη. Ο Αντίπατρος δεν κατείχε επίσημη θέση, ήταν όμως φίλος του Υρκανού Β', ο οποίος υπέστη την επίδρασή του τόσο, ώστε έγινε απλό όργανό του. Ασφαλώς, αυτός ήταν ο σύμβουλός του, όταν άνοιξε τις πύλες της Ιερουσαλήμ στον Ρωμαίο Πομπήιο. Γι’ αυτό και η δύναμή του αυξήθηκε όταν ο Υρκανός ονομάστηκε μέγας Αρχιερέας και διορίστηκε από τον Πομπήιο κυβερνήτης της Γαλιλαίας, Σαμάρειας, Ιουδαίας και Περαίας.
Επιτήδειος όπως ήταν, ο Αντίπατρος στρεφόταν πάντα προς τη μεριά που έγερνε η πλάστιγγα. Έτσι, ενώ στις μεταξύ Καίσαρα και Πομπήιου εμφύλιες διαμάχες πήρε αρχικά το μέρος του Πομπήιου, όπως άλλωστε και όλη η Ανατολή, όταν νίκησε ο Καίσαρας δε δίστασε να βρεθεί στο πλευρό του και να τον υπηρετήσει πιστά. Είχε σημαντική συμμετοχή στη νίκη του στο Πηλούσιο, δείχνοντας μάλιστα γενναιότητα κατά τη μάχη. Το αποτέλεσμα ήταν ο Καίσαρας να του παραχωρήσει δικαιώματα Ρωμαίου πολίτη, προσωπική ατέλεια και να τον διορίσει επίτροπο (47 π.Χ). Στην ουσία, λοιπόν, επί Υρκανού ο Αντίπατρος ασκούσε βασιλική εξουσία, κατόρθωσε να ανοικοδομήσει τα τείχη της Ιερουσαλήμ, να αποκαταστήσει στην πατρίδα του τη γαλήνη και να εξασφαλίσει στο πρώτο γιο του (Φασαήλ) το αξίωμα του στρατηγού της Ιερουσαλήμ, ενώ στο δεύτερο, τον Ηρώδη, (τον οποίον οι Ρωμαίοι ονόμασαν βασιλιά της Ιουδαίας, ενόσω ζούσε ακόμα ο Αντίπατρος) το αξίωμα του στρατηγού της Γαλιλαίας. Ο Αντίπατρος πέθανε το 43 π.Χ., δηλητηριασμένος από τον εχθρό του Μαλίχο.
Ηρώδης ο Μέγας (73-4 π.Χ.): Βασιλιάς της Ιουδαίας (40-4 π.Χ.), ήταν γιος του Αντίπατρου, που είχε εξιουδαϊστεί, και της Κύπρου και γεννήθηκε στην Ιδουμαία το 73 π.Χ. Έγινε στρατηγός διοικητής της Γαλιλαίας σε ηλικία μόλις 25 ετών. Στη Γαλιλαία έδειξε ισχυρή πυγμή, την απάλλαξε από τη ληστοκρατία, αλλά σκότωσε το λαϊκό ήρωα Εζεκία και μόλις απέφυγε τη θανατική καταδίκη του από το Μεγάλο Συνέδριο (Σανχεντρίν) με την επέμβαση του Σίξτου, διοικητή της Συρίας, ο οποίος τόσο πολύ εντυπωσιάστηκε από τη δράση του, που τον διόρισε διοικητή της Κοίλης Συρίας. Απέκτησε τη φιλία του Κάσιου και ανέλαβε από αυτόν και άλλες εξουσίες, ιδίως στρατιωτικές, πάνω σε ολόκληρη την Ιουδαία, που μέχρι τότε μόνο Ρωμαίοι στρατηγοί δικαιούνταν να ασκούν. Έχοντας ισχυρή στρατιωτική ισχύ, αποκρούει το 1ο κίνημα του Αντίγονου του Ασμοναίου κατά του βασιλιά Υρκανού. Σε ανταμοιβή της εκδούλευσης αυτής, ο Υρκανός τον πάντρεψε με την όμορφη εγγονή του, τη Μαριάμ ή Μαριάμνη.
Μετά τη δολοφονία του Καίσαρα και τον εμφύλιο πόλεμο που ακολούθησε, ο Ηρώδης κατόρθωσε να κερδίσει την εύνοια του Αντωνίου. Όταν επέστρεψε στην Ιουδαία βρέθηκε μπροστά σε μια νέα ισχυρή εισβολή του Ασμοναίου Αντίγονου, ο οποίος βοηθούμενος από τους συμμάχους του Πάρθους, κατόρθωσε να καταλάβει την Ιερουσαλήμ και να αιχμαλωτίσει τον αδελφό του Ηρώδη (Φασαήλ), ο οποίος αυτοκτόνησε στη φυλακή. Ο Αντίγονος βασίλεψε για τέσσερα χρόνια (40-37 π.Χ.), ως ανεξάρτητος βασιλιάς της Ιουδαίας και μετά την εκδίωξη των Πάρθων από τους Ρωμαίους κατόρθωσε να παραμείνει στη θέση του. Μετά από λίγο, όμως, ο Ηρώδης πήγε στη Ρώμη, όπου έπεισε τον Αντώνιο και τον Οκταβιανό, που με τη σειρά τους έπεισαν τη ρωμαϊκή Σύγκλητο να τον αναγορεύσει βασιλιά της Ιουδαίας (40 π.Χ). Παρά την αντίδραση του ιερατείου και του ιουδαϊκού λαού, ο νέος βασιλιάς, με τη βοήθεια ισχυρών ρωμαϊκών λεγεώνων που κατέφθασαν από την Αίγυπτο, εισβάλει στην Ιουδαία και ύστερα από πολύμηνη πολιορκία της Ιερουσαλήμ, εισέρχεται θριαμβευτικά στην πόλη, όπου ανακηρύσσεται βασιλιάς (τέλη 37 π.Χ.). Κυβέρνησε την Ιουδαία επί 34 χρόνια σαν πιστός φίλος και σύμμαχος της Ρώμης.
Στον εμφύλιο πόλεμο μεταξύ του Αντωνίου και του Οκταβιανού επέδειξε πολιτικό ένστικτο κι αποσπάστηκε έγκαιρα από τον Αντώνιο. Μέχρι το 31 π.Χ., παρά την εύνοια του Αντωνίου, η θέση του Ηρώδη ήταν επισφαλής λόγω των μηχανουργιών της Κλεοπάτρας που έλπιζε να δει την Ιουδαία και την Κοίλη Συρία να επιστρέφουν και πάλι στο βασίλειο των Πτολεμαίων. Ο κίνδυνος αυτός έφυγε με τη ναυμαχία του Ακτίου, μετά από την οποία κατόρθωσε να αποκτήσει την εύνοια του νεαρού Οκταβιανού (Αύγουστου), του νέου κυρίαρχου της ρωμαϊκής αυτοκρατορίας και να πετύχει απ’ αυτόν να διατηρήσει το βασίλειό του, αλλά και να το διευρύνει. Είχε επίσης την υποστήριξή του απέναντι στη σφοδρή αντίσταση στο εσωτερικό της χώρας του, λόγω της απολυταρχικής κι ωμής διακυβέρνησής του. Ευγνωμονώντας τον, ο Ηρώδης ανοικοδόμησε στα ερείπια της Σαμάρειας μια πόλη που την ονόμασε Σεβάστεια (Augusta), απ’ το όνομα του αυτοκράτορα Οκταβιανού Αυγούστου (ελλ. Σεβαστός, λατιν. Augustus). Έκτισε την Καισάρεια στις ακτές της Μεσογείου, νότια του όρους Κάρμηλος, προς τιμή του Αυγούστου, την εφοδίασε με έξοχο τεχνητό λιμάνι και οργάνωσε αγώνες προς τιμή του. Το 25 π.Χ. έλαβε μέρος σε εκστρατεία των Ρωμαίων στην Αραβία, κερδίζοντας έτσι κι άλλα εδάφη.
Μια άλλη πηγή άγχους του Ηρώδη ήταν η οικογένεια των Ασμοναίων, που ήταν δυσαρεστημένη που εκτοπίστηκε από τον θρόνο από κάποιον που τον θεωρούσαν τυχάρπαστο. Αν και συνδέθηκε με την οικογένεια αυτή παίρνοντας σαν σύζυγο τη Μαριάμνη, εγγονή του πρώην αρχιερέα Υρκανού Β', οι καχυποψίες του Ηρώδη τον οδήγησαν να ξεφορτωθεί έναν - έναν τους ηγέτες των Ασμοναίων που επέζησαν. Κατέβαλε, λοιπόν, με κάθε μέσο την εσωτερική αντίδραση που εκδηλώθηκε και δε λυπήθηκε ούτε τη ζωή της ίδιας της Μαριάμνης, που ανήκε στους αντίπαλούς του Ασμοναίους (29 π.Χ.). Εκτός από αυτήν, ο Ηρώδης σκότωσε την μητέρα της (που ραδιουργούσε μαζί με την Κλεοπάτρα της Αιγύπτου εναντίον του) και τον παππού της, Υρκανό Β', σε ηλικία 80 ετών.
Προικισμένος με εξαιρετική ευφυΐα και τόλμη, μολονότι καχύποπτος και βίαιος, ο Ηρώδης κατατροπώνει την εσωτερική αντίδραση κι εγκαινιάζει πολιτική εσωτερικής ειρήνευσης, προσδίνοντας στο βασίλειό του εξαιρετική λαμπρότητα. Ειρηνεύει τις περιοχές στα ΒΑ σύνορά του για χάρη της Ρώμης και ο Αύγουστος τις προσθέτει στο βασίλειό του. Επεκτείνει την πολιτιστική πολιτική του αυτοκράτορα με λαμπρά οικιστικά έργα, όχι μόνο μέσα στο δικό του βασίλειο αλλά και σε ξένες πόλεις (π.χ. στην Αθήνα). Κτίζει καταυλισμούς και φρούρια σε όλη τη χώρα, αλλά και θέατρα, γυμναστήρια και ιπποδρόμια. Στην Ιερουσαλήμ κτίζει ένα παλάτι για τον ίδιο, στο δυτικό τείχος, ενώ είχε ήδη ανοικοδομήσει το φρούριο Αντωνία (προς χάρη του Αντωνίου), στη ΒΔ πλευρά του Ναού. Το μεγαλύτερο από όλα τα έργα του ήταν η ανοικοδόμηση του Ναού της Ιερουσαλήμ, που άρχισε το 19 π.Χ.
Τίποτα από αυτά που μπορούσε να κάνει ο Ηρώδης, ούτε κι η γενναιόδωρη δαπάνη για το Ναό δεν τον κάνουν αγαπητό στους Ιουδαίους υπηκόους του. Η καταγωγή του από την Ιδουμαία ποτέ δεν ξεχάστηκε. Αν κι ήταν Ιουδαίος κατά το θρήσκευμα και ανοικοδομούσε το Ναό του Θεού του Ισραήλ στην Ιερουσαλήμ, αυτό δεν τον εμπόδιζε να αναγείρει ναούς σε ειδωλολατρικές θεότητες σε άλλα μέρη (όπως στη Σαμάρεια προς τιμή του Καίσαρα Αυγούστου). Πάνω απ’ όλα όμως δεν μπορούσαν να του συγχωρέσουν την εξόντωση της οικογένειας των Ασμοναίων.
Στην πραγματικότητα, αυτή η ενέργεια του δεν έδωσε τέλος στα οικογενειακά του προβλήματα. Δημιουργήθηκε προστριβή μεταξύ των θηλέων συγγενών του και των συζύγων του, και μεταξύ των παιδιών των γυναικών του.[1] Οι δυο γιοι του από τη Μαριάμνη, ο Αλέξανδρος και ο Αριστόβουλος, ανατράφηκαν στη Ρώμη και ήταν οι διορισμένοι κληρονόμοι του. Η καταγωγή τους από τους Ασμοναίους (μέσω της μητέρας τους) τους έκανε αποδεκτούς από τον ιουδαϊκό λαό. Αλλά η προνομιακή τους θέση προκάλεσε το φθόνο των ετεροθαλών αδελφών τους, ιδιαίτερα του μεγαλύτερου γιου του Ηρώδη, Αντίπατρου, που τους συκοφάντησε στον πατέρα του και τον έστρεψε εναντίον τους. Τελικά (7 π.Χ.) βρέθηκαν ένοχοι συνωμοσίας κατά του πατέρα τους και εκτελέστηκαν. Ο Αντίπατρος δεν κέρδισε τίποτε από το θάνατό τους, επειδή 3 χρόνια αργότερα έπεσε κι αυτός θύμα της καχυποψίας του Ηρώδη και εκτελέστηκε λίγες μόνο μέρες πριν πεθάνει ο πατέρας του (4 π.Χ.).
Παρά την αγριότητα του χαρακτήρα του υπήρξε ένθερμος φίλος του ελληνικού πολιτισμού, ευνοώντας τη διείσδυσή του στην Παλαιστίνη. Περιστοιχιζόταν από Έλληνες φιλοσόφους και ρήτορες, μεταξύ των οποίων διακρινόταν ο Νικόλαος ο Δαμασκηνός, που τον εισήγαγε στην ελληνική φιλοσοφία, την ιστοριογραφία και τη ρητορική.
Στα Ευαγγέλια χαρακτηρίζεται αρχομανής, πονηρός, καχύποπτος και αιμοχαρής τύραννος. Η καχύποπτη φύση του Ηρώδη απεικονίζεται πολύ καλά στην ιστορία της επίσκεψης των μάγων και τη σφαγή των νηπίων στη Βηθλεέμ (Ματθ.2:1-18). Παρόλο που η ιστορία αυτή δεν αναφέρεται κάπου αλλού, κάθε φήμη για αντίπαλο βασιλιά των Ιουδαίων τού ξυπνούσε τους χειρότερους φόβους του. Η καχυποψία αυτή αργότερα πήρε διαστάσεις παραφροσύνης με συνέπεια να θυμόμαστε τον Ηρώδη πιο πολύ για τα εγκληματικά του ξεσπάσματα παρά για τις διοικητικές του ικανότητες.
Άρρωστος πήγε στα θερμά λουτρά της Καλλιρόης, στις ανατολικές ακτές της Νεκράς Θάλασσας, χωρίς αποτέλεσμα. Έμεινε στην Ιεριχώ, όπου αποπειράθηκε να αυτοκτονήσει. Πέθανε γύρω στο 4 π.Χ., σε ηλικία 70 ετών, αφού 5 μόλις μέρες πριν το θάνατό του διέπραξε και το τελευταίο του έγκλημα: Διέταξε το φόνο του γιου και διαδόχου του Αντίπατρου. Βλέποντας να πλησιάζει το τέλος του, έδωσε εντολή τη μέρα τού θανάτου του να εκτελεστούν οι πιο σπουδαίες προσωπικότητες του βασιλείου του, για να συνοδευτεί ο θάνατός του από το θρήνο των υπηκόων του και να βυθιστεί η χώρα σε γενικό πένθος.
Σύμφωνα με τη διαθήκη του κληροδότησε το βασίλειό του σε τρεις από τους γιους του: Την Ιουδαία και τη Σαμάρεια στον Αρχέλαο (Ματθ.2:22), τη Γαλιλαία και την Περαία στον Αντύπα και τις ΒΑ περιοχές στο Φίλιππο (Λουκ.3:1). Αυτά τα κληροδοτήματα επικυρώθηκαν από τον Αύγουστο.
Αντίπατρος: Ήταν ο μεγαλύτερος γιος του Ηρώδη του Μεγάλου και της Δωρίδας (τέλη 1ου αιώνα π.Χ.). Δολοφονήθηκε απ’ τον πατέρα του, σε ηλικία 18 ετών, όταν ανακάλυψε ότι, αφού με συκοφαντίες πέτυχε τη θανάτωση των δύο ετεροθαλών αδελφών του (Αλέξανδρου και Αριστόβουλου), άρχισε τέλος να συνωμοτεί για να δολοφονήσει και τον ίδιο.
Ηρώδης Φίλιππος: Γιος του Ηρώδη του Μεγάλου και της Μαριάμνης (κόρης του αρχιερέα Σίμωνα). Για ένα διάστημα ήταν ο επόμενος στη διαδοχή του Αντίπατρου (Ιώσηπος, Αρχ. 17. 53), αλλά αυτή η ρύθμιση ανακλήθηκε από μεταγενέστερες διαθήκες και ζει σαν ιδιώτης. Η γυναίκα του, Ηρωδιάδα, μητέρα της Σαλώμης, τον εγκατέλειψε για να συζήσει με τον ετεροθαλή αδελφό του, τον Ηρώδη Αντύπα, (Ματθ.14:3, Μάρκ.6:17, Λουκ.3:19).
Ηρώδης Αρχέλαος (ο ονομαζόμενος «Εθνάρχης»): Ήταν ο μεγαλύτερος γιος του Ηρώδη του Μεγάλου και της Σαμαρείτισσας Μαλθάκης, και είχε τη χειρότερη φήμη από όλα τα παιδιά του. Κληρονόμησε τα ελαττώματα του πατέρα του, χωρίς όμως την ικανότητά του. Βασίλευσε στην Ιουδαία (4 π.Χ.-6 μ.Χ.) «αντί για τον πατέρα του, τον Ηρώδη» (Ματθ.2:22). Σ’ αυτόν άφησε με διαθήκη ο Ηρώδης την Ιουδαία, την Ιδουμαία και τη Σαμάρεια. Υποσχέθηκε μείωση των φορολογικών βαρών του λαού κι έγινε αναντίρρητα δεκτός ως βασιλιάς. Ήταν, όμως, το ίδιο αυστηρός σαν τον πατέρα του. Πρόσβαλε τις θρησκευτικές ευαισθησίες των Ιουδαίων όταν πήρε σαν γυναίκα του τη Γλαφύρα, την άτεκνη χήρα του ετεροθαλή αδελφού του, Αλέξανδρου, όπως απαιτούσε ο Μωσαϊκός νόμος. Τελικά κίνησε την αγανάκτησή του λαού, που κορυφώθηκε σε ευρεία επανάσταση, όταν αρνήθηκε να καθαιρέσει τον αρχιερέα Ιάσαφ, κατά την αξίωσή τους. Χρειάστηκε η δυναμική παρέμβαση του Βάρου, κυβερνήτη της Συρίας για να σταματήσει η εξέγερση. Παρόλα αυτά όμως η διαθήκη του Ηρώδη στις γενικές της αρχές κυρώθηκε. Αφαιρέθηκε μόνον από το διάδοχό του ο τίτλος του βασιλιά και αντικαταστάθηκε με το «εθνάρχης», και αυτό με την επιφύλαξη να του αποδοθεί και πάλι αν φανεί άξιος αυτού του τίτλου. Αλλά η απόδοση αυτή ποτέ δεν έγινε. Ο Αρχέλαος αναφέρεται «εθνάρχης» σε νομίσματα. Συνέχισε την οικιστική πολιτική του πατέρα του, η καταπιεστική του όμως διακυβέρνηση έγινε ανυπόφορη. Τελικά, μια αντιπροσωπία των Ιουδαίων και Σαμαρειτών αριστοκρατών πήγε στη Ρώμη και προειδοποίησε τον Αύγουστο ότι, αν δεν έφευγε ο Αρχέλαος, θα υπήρχε πλήρης ανταρσία. Εξαιτίας των συνεχιζόμενων ταραχών στην Ιουδαία, αποτέλεσμα της σκληρής συμπεριφοράς του, ο Αρχέλαος κλήθηκε στη Ρώμη να απολογηθεί. Επειδή η απολογία του κρίθηκε ανεπαρκής, εξορίστηκε στη Γαλατία το 10 μ.Χ., όπου και πέθανε. Η Ιουδαία γίνεται Ρωμαϊκή επαρχία, υπό τη διοίκηση ενός επιτρόπου (δηλαδή ενός κυβερνήτη διορισμένου απ’ τον αυτοκράτορα, που ήταν υπεύθυνος στις ρωμαϊκές αρχές).
Ηρώδης Αντύπας (20 π.Χ.-40 μ.Χ.): Ήταν ο νεώτερος γιος του βασιλιά Ηρώδη του Μεγάλου απ’ τη Μαλθάκη, που αναφέρεται στην Καινή Διαθήκη σαν «Ηρώδης ο τετράρχης» (Λουκ.3:19). Μετά το θάνατο του πατέρα του διορίστηκε από τον Αύγουστο τετράρχης της Γαλιλαίας και της Περαίας, γιατί το βασίλειο της Ιουδαίας είχε διαιρεθεί σε διάφορες επαρχίες και είχε καταργηθεί ο βασιλικός τίτλος. Αρχικά είχε σαν έδρα του την πόλη Ζεφύρι, την οποία μετονόμασε σε Καισάρεια του Δία, αργότερα, όμως, ίδρυσε στις όχθες της λίμνης Γεννησαρέτ μια νέα μεγαλοπρεπή πρωτεύουσα που την ονόμασε Τιβεριάδα (22 μ.Χ.), προς τιμήν του αυτοκράτορα Τιβερίου, του οποίου ήταν ευνοούμενος. Στα Ευαγγέλια αναφέρεται κυρίως για τη συμμετοχή του στη φυλάκιση και εκτέλεση του Ιωάννη του Βαπτιστή (Μάρκ.6:14-28) και για τη σύντομη συνάντησή του με τον Ιησού, όταν ο Πιλάτος τον έστειλε σ’ αυτόν για να δικαστεί. Ο Ηρώδης, που πολλές φορές είχε εκφράσει την επιθυμία να δει τον Ιησού, του υπέβαλε ένα σωρό ερωτήσεις στις οποίες όμως ο Χριστός δεν απάντησε. Τότε ο Ηρώδης εξοργίστηκε και τον έδιωξε, αφού προηγουμένως τον χλεύασε και τον ειρωνεύτηκε και διέταξε να παραδοθεί στον Πιλάτο για να τον δικάσει (Λουκάς 23:6-12). Αναφέρεται ότι ο Ιησούς κάποτε τον περιέγραψε σαν «αυτή την αλεπού» (Λουκ.13:31).
Ήταν ο πιο ικανός από τους γιους του Ηρώδη και συνέχισε την οικιστική πολιτική του πατέρα του. Ήταν όμως άνθρωπος ανήθικος, εγωιστής, ωμός, με τάση προς την ηδυπάθεια και την πολυτέλεια κι ικανός να διαπράξει κάθε ανομία προκειμένου να ικανοποιήσει τις επιδιώξεις ή τα πάθη του. Αρχικά παντρεύτηκε την κόρη του βασιλιά των Ναβαταίων, Αρέτα Δ', αλλά αργότερα την χώρισε για να παντρευτεί την ανεψιά του, την Ηρωδιάδα, γυναίκα του ετεροθαλή αδελφού του, Φιλίππου. Ο γάμος του με τη πονηρή και φιλόδοξη Ηρωδιάδα συμπλήρωσε, κατά κάποιο τρόπο, τα ελαττώματα και τα πάθη του και τελικά απέβη ολέθριος για τον ίδιο. Σύμφωνα με τα συνοπτικά Ευαγγέλια, ο Ιωάννης ο Βαπτιστής υπέστη την οργή του Αντύπα, γιατί κατάγγειλε τον δεύτερο γάμο του ως παράνομο.
Ο Ιώσηπος (Αρχ. 18. 118) λέει ότι ο Αντύπας φοβήθηκε ότι το μεγάλο πλήθος που ακολουθούσε τον Ιωάννη θα προκαλούσε ανταρσία. Ο Αρέτας, όπως ήταν φυσικό, δυσανασχέτησε για την προσβολή που έγινε στην κόρη του κι άρπαξε την ευκαιρία μερικά χρόνια αργότερα για να διεξάγει πόλεμο εναντίον του Αντύπα (36 μ.Χ.). Οι δυνάμεις του Αντύπα κατανικήθηκαν κι ο Ιώσηπος αναφέρει ότι πολλοί άνθρωποι θεώρησαν την ήττα αυτή ως θεία τιμωρία για το θάνατο του Ιωάννη του Βαπτιστή. Αργότερα, όταν ο αδελφός της Ηρωδιάδας, Ηρώδης Αγρίππας, ονομάστηκε από τη Ρώμη βασιλιάς, εξανάγκασε τον άντρα της να πάει στη Ρώμη και να επιδιώξει να πάρει κι αυτός τον ίδιο τίτλο. Το 39 μ.Χ., ο τότε αυτοκράτορας Καλιγούλας, όμως, που είχε προηγουμένως δεχτεί πρεσβείες, διατύπωσε κατηγορητήριο εναντίον του Αντύπα, τον συνέλαβε και τον εξόρισε αρχικά στο Λούγδουνο (τη σημερινή Λυών) της νότιας Γαλατίας, όπου πήγε να τον συναντήσει και η Ηρωδιάδα. Αργότερα, τους έστειλε και τους δυο εξόριστους στην Ισπανία, όπου και πέθανε ο Ηρώδης.
Φίλιππος: Τετράρχης της Ιουδαίας, γιος του Ηρώδη του Μεγάλου από την 5η του γυναίκα, την Κλεοπάτρα της Ιερουσαλήμ. Ο Ιώσηπος (Αρχ. 17. 21) δηλώνει ότι μεγάλωσε στη Ρώμη. Κληρονόμησε την τετραρχία που περιλάμβανε τη Βαταναία, τη Γαυλωνίτιδα, την Τραχωνίτιδα, την Αυρανίτιδα, την Πανεάδα (Ιώσηπος) και την Ιτουρία (Λουκ.3:1). Κυβέρνησε επί 37 χρόνια μέχρι το θάνατό του, το χειμώνα του 34 μ.Χ. και διακρινόταν από τα υπόλοιπα μέλη της οικογένειάς του Ηρώδη για τη μετριοπάθεια και τη δίκαιη διοίκησή του (Ιώσηπος, Αρχ. 18.106). Μετά το θάνατό του η περιφέρειά του ενσωματώθηκε στην επαρχία της Συρίας μέχρι το 37 μ.Χ., όταν ο αυτοκράτορας Καλιγούλας την πρόσφερε στον Ηρώδη Αγρίππα (Πράξ.12:1, 19-23), γιο του Αριστόβουλου, εγγονό του Ηρώδη του Μεγάλου από τη Μαριάμνη. Ο Φίλιππος ανοικοδόμησε την Πανεάδα, τη γνωστή σαν Καισάρεια του Φιλίππου (Ματθ.16:13, Μάρκ.8:27) και τη Βηθσαϊδά Ιουλιάδα (Ιώσηπος, Αρχ. 18. 28), δυο ονόματα που αντανακλούν τη συμπάθειά του υπέρ των Ρωμαίων. Ήταν ο πρώτος Ιουδαίος ηγεμόνας που τύπωσε τα κεφάλια των Ρωμαίων αυτοκρατόρων πάνω στα νομίσματά του. Παντρεύτηκε τη Σαλώμη, την κόρη της Ηρωδιάδας, αλλά πέθανε άτεκνος (34 μ.Χ.) (Ιώσηπος, Αρχ. 18. 137).
Ηρώδης Αγρίππας Α' (10 π.Χ.-44 μ.Χ.): Βασιλιάς της Ιουδαίας (41-44 μ.Χ.), εγγονός του Ηρώδη του Μεγάλου και της Μαριάμ, γιος του Αριστόβουλου και της Βερενίκης κι αδελφός της Ηρωδιάδας. Μετά την εκτέλεση του πατέρα του (7 π.Χ.), ανατράφηκε στη Ρώμη, όπου συνδέθηκε με τον Καλιγούλα και τον Κλαύδιο. Το 23 μ.Χ. απέκτησε τόσα πολλά χρέη που αναγκάστηκε να εγκαταλείψει τη Ρώμη. Για ένα διάστημα βρήκε καταφύγιο κι έζησε στην Τιβεριάδα στο θείο του Αντύπα, χάρη στην αδελφή του την Ηρωδιάδα, που ο Αντύπας είχε πρόσφατα παντρευτεί. Αλλά λογομάχησε με τον Αντύπα και το 36 μ.Χ. επέστρεψε στη Ρώμη. Εκεί, πρόσβαλε τον αυτοκράτορα Τιβέριο και φυλακίστηκε, αλλά ένα χρόνο μετά τον θάνατο του Τιβέριου αποφυλακίστηκε από τον νέο αυτοκράτορα, Καλιγούλα, που το 38 μ.Χ. τον ανακήρυξε βασιλιά της τετραρχίας του Φιλίππου, που είχε πεθάνει. Το 39 μ.Χ., με την εξορία του Αντύπα, στο βασίλειό του προστέθηκαν η Γαλιλαία και η Περαία. Όταν ο Κλαύδιος έγινε αυτοκράτορας (41 μ.Χ.), αύξησε και άλλο το βασίλειο του Αγρίππα δίνοντάς του την Ιουδαία και τη Σαμάρεια, έτσι ώστε ο Αγρίππας βασίλευε σε ένα βασίλειο που ήταν σχεδόν ίσο σε έκταση με αυτό του παππού του. Επιδίωξε να κερδίσει την εύνοια των Ιουδαίων υπηκόων του, που τον θεωρούσαν απόγονο των Ασμοναίων (μέσω της γιαγιάς του Μαριάμνης) και τον επιδοκίμασαν ανάλογα.
Η συμπεριφορά του προς τους χριστιανούς ήταν σκληρή. Σαν φανατικός Ιουδαίος, και θέλοντας να εξασφαλίσει την εύνοια και υποστήριξη των Φαρισαίων, καταδίωξε με κάθε τρόπο την νεοσύστατη χριστιανική εκκλησία της Ιερουσαλήμ. Με διαταγή του θανάτωσαν τον Απόστολο Ιάκωβο, αδελφό του Ιωάννη, και φυλάκισαν τον Απόστολο Πέτρο (Πράξ.12:1-3). Η επίθεσή του κατά των αποστόλων ήταν ίσως πιο λαοφιλής από ό,τι πριν, λόγω της πρόσφατης συναδέλφωσής τους με τα έθνη (Πράξ.10:1-11:18). Ο ξαφνικός του θάνατος (44 μ.Χ.) αναφέρεται από τον Λουκά (Πράξ.12:20-23) και τον Ιώσηπο (Αρχ. 19. 343 κ.ε.) με τέτοιο τρόπο που οι δυο αφηγήσεις αλληλοσυμπληρώνονται. Άφησε ένα γιο, τον Αγρίππα Β' της Χαλκίδας και δυο κόρες: τη Βερενίκη (γεννήθηκε το 28 μ.Χ.), που αναφέρεται στις Πράξεις (25:13) και τη Δρουσίλλα (γεννήθηκε το 38 μ.Χ.), που έγινε η 3η γυναίκα του επιτρόπου Φίληκα (Πράξ.24:24). Μετά το θάνατό του όλη η Παλαιστίνη περιήλθε κάτω από τη διακυβέρνηση της Ρώμης.
Ηρωδιάδα: Ήταν κόρη του Αριστόβουλου (γιου του Ηρώδη του Μεγάλου από τη Μαριάμνη) και αδελφή του Ηρώδη Αγρίππα Α'. Παντρεύτηκε, πρώτα, το θείο της Ηρώδη Φίλιππο (γιο του Ηρώδη του Μεγάλου από μια δεύτερη Μαριάμνη, που δεν πρέπει να συγχέεται με τον Φίλιππο τον τετράρχη) κι αργότερα το θείο της Ηρώδη Αντύπα, τετράρχη της Ιουδαίας. Από τον πρώτο της γάμο απέκτησε μια κόρη, τη Σαλώμη, η οποία παντρεύτηκε το Φίλιππο τον τετράρχη. Η Ηρωδιάδα παρακίνησε τον Ηρώδη Αντύπα να αποκεφαλίσει τον Ιωάννη τον Πρόδρομο (που καταφερόταν αρνητικά εναντίον της), όταν στη διάρκεια ενός δείπνου η κόρη της Σαλώμη χόρεψε τόσο προκλητικά που έπεισε τον Ηρώδη Αντύπα να της υποσχεθεί πως θα εκπλήρωνε κάθε επιθυμία της. Αργότερα, με τις ενέργειες του Αγρίππα (αδελφού της Ηρωδιάδας), ο Ηρώδης εξορίστηκε στο Λούγδουνο (τη σημερινή Λυών) μαζί με την Ηρωδιάδα, παρότι ο Γάιος (Καλιγούλας) προσωπικός φίλος του αδελφού της, Αγρίππα, την άφησε να μείνει στην Παλαιστίνη και να διατηρήσει την προσωπική της περιουσία. Τον ακολούθησε πρώτα στη Γαλλία και έπειτα στην Ισπανία, όπου μετά το θάνατό του (39 μ.Χ.) χάθηκαν τα ίχνη της. Πέθανε πιθανόν ένα χρόνο αργότερα, το 40 μ.Χ.
Ηρώδης ο Χαλκίδας: Εγγονός του Ηρώδη του Μεγάλου και αδελφός του Ηρώδη Αγρίππα Α'. Ο αυτοκράτορας Κλαύδιος τον ονόμασε βασιλιά της Χαλκίδας της Συρίας. Παντρεύτηκε αρχικά την ανεψιά του Μαριάμνη, κόρη του Ηρώδη Αγρίππα Α', και αργότερα τη Βερενίκη, η οποία όμως τον εγκατέλειψε για να ακολουθήσει τον αδελφό της Ηρώδη Αγρίππα Β', με τον οποίον συνδέθηκε ερωτικά. Από τον πρώτο του γάμο απέκτησε τον Αριστόβουλο και από το δεύτερο τους Βερνικιανό και Υρκανό.
Ηρώδης Αγρίππας Β' (27-100 μ.Χ.): Βασιλιάς της Ιουδαίας (48-93 μ.Χ.), γιος του Ηρώδη Αγρίππα Α', ανακηρύχθηκε σε νεαρή ηλικία διάδοχος του βασιλείου του πατέρα του. Αργότερα όμως πήρε τον τίτλο του βασιλιά από τον Κλαύδιο, έχοντας τις περιοχές Β και ΒΑ της Παλαιστίνης, που αυξήθηκαν από τον Νέρωνα το 56 μ.Χ. Άλλαξε το όνομα της πρωτεύουσάς του από Καισάρεια Φιλίππου σε Νερωνιάδα σαν φιλοφρόνηση στον αυτοκράτορα. Από το 48-66 μ.Χ. είχε το δικαίωμα να διορίζει τους Ιουδαίους αρχιερείς. Έζησε άσωτο βίο (συνδέθηκε ερωτικά και με την αδελφή του Βερενίκη) και διοίκησε τυραννικά. Έκανε ό,τι μπορούσε για να εμποδίσει το ξέσπασμα του Ιουδαϊκού πολέμου κατά της Ρώμης το 66 μ.Χ. Όταν οι προσπάθειές του απέτυχαν, έμεινε πιστός στη Ρώμη και ανταμείφθηκε με επιπλέον αύξηση του βασιλείου του. Διατήρησε τη θέση του και μετά την καταστροφή της Ιερουσαλήμ από τη Ρώμη (70 μ.Χ.), καθώς στην ιουδαϊκή εξέγερση εναντίον των Ρωμαίων ακολούθησε σαφή φιλορωμαϊκή πολιτική. Πέθανε άτεκνος γύρω στο 100 μ.Χ. Είναι πολύ γνωστός στους αναγνώστες της Κ. Διαθήκης για τη συνάντησή του με τον Παύλο στην Καισάρεια, όπου ως φιλοξενούμενος του Φήστου άκουσε την απολογία του (Πράξ.25:13-26:32) κι αστειευόμενος τον κατηγόρησε ότι προσπάθησε να τον κάνει Χριστιανό (Πράξ.26:28).

[1] Ο Ηρώδης παντρεύτηκε 5 γυναίκες από τις οποίες απέκτησε πολλά παιδιά: Από τη Δωρίδα απέκτησε τον Αντίπατρο, από τη Μαριάμνη (εγγονή του βασιλιά Υρκανού) τον Αλέξανδρο και τον Αριστόβουλο, από τη Μαριάμνη (κόρη του Αρχιερέα Σίμωνα) τον Ηρώδη Φίλιππο (σύζυγο της Ηρωδιάδας), από την Μαλθάκη τον Αρχέλαο (τον Ηρώδη τον Εθνάρχη) και τον Αντύπα (τον Τετράρχη), από την Κλεοπάτρα της Ιερουσαλήμ τον Φίλιππο (τον Τετράρχη).